ارزیابی تاثیر مایکوریزا و آزوسپریلیوم بر برخی خصوصیات ارقام گندم در مرحله استقرار

Abstract

به منظور ارزیابی تاثیر مایکوریزا و آزوسپریلیوم بر برخی خصوصیات ارقام گندم در مرحله استقرار، پژوهشی در سال زراعی 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک‎های کامل تصادفی و با 3 تکرار بود. عوامل آزمایش شامل قارچ مایکوریزا در سه سطح (عدم کاربرد، استفاده از گونه Glomus intraradices و گونه G. mossaae)، باکتری Azospirillum در دو سطح (عدم تلقیح و تلقیح بذور با گونه lipoferum) و ارقام گندم در سه سطح (چمران (رقم نان)، و ارقام دوروم دنا و بهرنگ بود. در مرحله استقرار بوته برخی خصوصیات اندام هوایی و ریشه‌ای گندم اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که تلقیح بذور با آزوسپریلیوم ارتفاع بوته را 8% ، حجم ریشه را 11%، قطر ریشه را 9 و وزن خشک ریشه را 10% نسبت به شاهد افزایش داد. کاربرد گونه‌های مایکوریزا نیز کلیه صفات مورد بررسی را بین 3% تا 13% نسبت به شاهد بهبود بخشید. در مقایسه ارقام، در اکثر صفات مورد ارزیابی گندم چمران، از ارقام دوروم (نهایتاً تا 23%) مقدار عددی بالاتری را بروز داد. به طور کلی بیشترین حجم ریشه (18/2 سانتی متر مکعب)، سطح ریشه (99/20 سانتی متر مربع) و وزن خشک ریشه (13/0 گرم) از تیمار تلقیح بذور رقم چمران با آزوسپریلیوم و استفاده از گونه G. mossaae بدست آمد. بنابراین کاربرد توأم G. mossaae و A. lipoferum بیشترین تاثیر را بر رشد اندام زیرزمینی ارقام گندم داشته‏اند و باعث توسعه مضاعفی در مراحل ابتدایی رشد ریشه شده‎اند.