اثر افزایش غلظت دی اکسید کربن بر رشد و توانایی رقابتی سویا و ارزن با علف‌های هرز سلمه تره و تاج خروس

Abstract

به‌منظور بررسی اثر افزایش غلظت CO2 بر رشد و توانایی رقابتی درون گونه‌ای و بین گونه‌ای سویا (<em>Glycine max</em>) و ارزن (<em>Panicum miliaceum</em>) در برابر علف‌های‌هرز سلمه‌تره (<em>Chenopodium albam</em>) و تاج خروس (<em>Amaranthus retroflexus</em>) آزمایشی با استفاده از دو غلظت معمولی (350 پی‌پی‌ام) و افزایش یافته (700 پی‌پی‌ام) انجام شد. گیاهان به‌صورت خالص و مخلوط در قالب طرح کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریل در شرایط کنترل شده کشت شدند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت CO2، شاخص کلروفیل در تمام گونه­ها بین 6 تا 30 درصد افزایش یافت اما در گونه‌های سه کربنه در حال مخلوط به‌طور میانگین 20 و در چهار کربنه­ها 12 درصد افزایش یافت. با افزایش CO2 وزن ریشه، وزن برگ و وزن ساقه در گونه­های سه کربنه به‌طور میانگین به‌ترتیب 75/0، 61/2 و 43/2 گرم افزایش یافت، در حالی‌که در گونه­های چهار کربنه این مقادیر به‌ترتیب 04/0، 18/1 و 40/0 گرم بود. در گونه­های چهارکربنه در غلظت CO2 افزایش یافته و در کشت مخلوط با سه کربنه، وزن خشک اندام‌های هوایی کاهش یافت. مقایسه توانایی رقابتی بر اساس عملکرد نسبی (PRY) گیاهان نشان داد که با افزایش CO2، PRY سویا 9/8 و 6/9 درصد به‌ترتیب در برابر ارزن و تاج خروس افزایش یافت در حالی ‌که در ارزن در برابر گیاهان سه کربنه تا 36 کاهش یافت. این امر نشان می‌دهد برهمکنش گیاه زراعی- علف هرز به شدت تحت تغییرات غلظت CO2 قرار می‌گیرد.