بررسی انتقال مجدد نیتروژن در ارقام مختلف برنج ( Oryza sativa L.) در مقادیر و تقسیط مختلف‌ کود نیتروژن

Abstract

به‌منظور بررسی تأثیر مقادیر و تقسیط کود نیتروژن بر انتقال مجدد نیتروژن در ارقام مختلف برنج، آزمایشی در سال 1385 در مؤسسه تحقیقات برنج کشور (آمل) به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. مقادیر کود نیتروژن در سه سطح (46N1:، 69N2: و 92N3: کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره) به‌عنوان عامل اصلی، تقسیط کود نیتروژن در سه سطح (به نسبت‌های متغیر در مراحل کاشت، پنجه‌زنی و خوشه رفتن به‌ترتیب شاملS1 (50، 25، 0 و 25 درصد)، S2 (25، 50 و 25 درصد) و S3 (25، 25 و 50 درصد) به‌عنوان عامل فرعی و رقم در سه سطح (طارم، شفق و رقم هیبرید بهار 1) به‌عنوان عامل فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که ارقام مختلف و همچنین اندام‌های مختلف گیاه در مقادیر و تقسیط‌های مختلف کود نیتروژن از نظر انتقال مجدد نیتروژن پاسخ‌های متفاوتی دارند به‌طوری‌که رقم محلی طارم دارای بالاترین مقدار انتقال مجدد از اندام هوایی بود. در بین مقادیر کود نیتروژن، سطح کودی 69 کیلوگرم و در میان تقسیط‌های مختلف تقسیط نوع دوم (S2) (25، 50 و 25 درصد) بالاترین مقدار انتقال مجدد نیتروژن را داشت. همچنین رقم طارم بیشترین مقدار انتقال مجدد نیتروژن از ساقه (81/14 کیلوگرم در هکتار) و سایر برگ‌ها (90/12 کیلوگرم در هکتار) را دارا بود که این امر می‌تواند به علت زودرس بودن و پیری سریع برگ‌های این رقم نسبت به دو رقم دیگر باشد. انتقال مجدد نیتروژن با عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی‌داری داشته و در بین اندام هوایی، مقدار انتقال مجدد نیتروژن از ساقه، بیشترین همبستگی مثبت و معنی‌دار (**65/0=r) را با عملکرد دانه نشان داد.