تأثیر تیمارهای کم¬آبیاری بر صفات مورفولوژیک و شاخص¬های رشد ذرت علوفه¬ای در شرایط آب و هوایی رشت

Abstract

به‌منظور بررسی تأثیر کم¬آبیاری بر تغییرات شاخص¬های رشد و صفات مورفولوژیک رقم ذرت علوفه¬ای سینگل کراس 704 در منطقه رشت، آزمایشی در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی در سال زراعی 86-1385 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان با چهار تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل بدون آبیاری و آبیاری پس از تخلیه 100، 75 و 50 درصد (آبیاری کامل) رطوبت قابل دسترس خاک بودند. نتایج نشان داد که آبیاری بر مبنای 75 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس، باعث کاهش معنی¬دار ماده‌خشک برگ، سرعت رشد گیاه و شاخص سطح برگ شد. آبیاری پس از تخلیه 100 درصد رطوبت قابل دسترس، در مقایسه با آبیاری کامل و آبیاری پس از تخلیه 75 درصد رطوبت قابل دسترس، باعث کاهش معنی¬دار ماده‌خشک کل، ماده‌خشک بلال، ساقه و برگ، شاخص سطح برگ، سرعت رشد گیاه، تعداد برگ، طول دوره گلدهی و ارتفاع بوته گردید. تجمع ماده‌خشک کل، تجمع ماده‌خشک بلال و ساقه، تعداد برگ، طول دوره گلدهی و ارتفاع بوته در تیمارهای بدون آبیاری و آبیاری پس از 100 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس، تفاوت معنی¬داری نداشتند. با کاهش مقدار آب مصرفی، تعداد روز از سبزشدن تا گلدهی، روز از سبزشدن تا ظهور ابریشم و روز از سبزشدن تا تشکیل دانه به تعویق افتاد و قطر ساقه نیز افزایش یافت. کم¬آبیاری باعث افزایش شاخص بهره¬وری آب آبیاری شد و تیمار 75 درصد مناسب¬ترین شاخص بهره¬وری آب را داشت (07/6 کیلوگرم بر مترمکعب آب). عملکرد علوفه خشک در تیمارهای 50، 75 و 100 درصد تخلیه رطوبت و تیمار بدون آبیاری به‌‌ترتیب 25/16191، 56/14563، 51/11479 و 83/10879 کیلوگرم در هکتار بود. نتیجه کلی تحقیق حاضر حاکی از این بود که، در شرایط آب و هوایی رشت، شاخص¬های رشد ذرت علوفه¬ای پس از تخلیه 75 درصد رطوبت قابل دسترس خاک به‌طور معنی‌داری افزایش می¬یابد. بنابراین آبیاری پس 75 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس، می‌‌تواند ضمن افزایش بهره¬وری آب آبیاری، باعث بهبود رشد ذرت علوفه¬ای در این منطقه شود.