بررسی پایداری عملکرد دانه و اثر متقابل ژنوتیپ- محیط در 20 رقم گندم نان در برخی از مناطق گرم و خشک جنوب ایران

Abstract

به‌منظور بررسی سازگاری و پایداری عملکرد ارقام و لاین‌های گندم نان در مناطق گرم و خشک کشور، تعداد 20 لاین و رقم در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی در سه تکرار به همراه شاهد (¬رقم چمران) در چهار ایستگاه تحقیقاتی (اهواز، دزفول، داراب و خرم آباد) و در طی سال‌های 1382 تا 1384 مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ‌ها از نظر عملکرد دانه در سال‌ها و مکان‌های مختلف تفاوت معنی¬داری داشتند. بر اساس نتایج آزمون یکنواختی واریانس اشتباهات آزمایشی، تجزیه واریانس مرکب ژنوتیپ¬ها در سال¬ها و مکان¬های مختلف انجام و نتایج به دست آمده نشان داد که اثر مکان و سال در سطح احتمال 5 درصد و اثر متقابل سال×مکان×ژنوتیپ در سطح احتمال 1 درصد معنی‌دار شد. در مجموع و بر اساس نتایج تجزیه پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌ها بر پایه روش‌های غیر پارامتری روش رگرسیونی ابرهارت و راسل، روش اکووالانس ریک و واریانس پایداری شوکلا، روش گزینش همزمان ، روش AMMI و SHMM ژنوتیپ‌های 1، 2 و 7 جزء لاین‌های پایدار تشخیص داده شدند.