اثر عصاره برگ گیاه گزنه (Urtica dioica) در جلوگیری از اکسیداسیون روغن سویا

Abstract

به‌منظور بررسی خاصیت آنتی‌اکسیدانی عصاره گزنه در روغن سویا، از روش غرقابی برای استخراج عصاره از گیاه گزنه استفاده شد. همچنین تأثیر سه حلال؛ آب، متانول 80 درصد و کلروفرم بر میزان استخراج ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی، به دام‌اندازی رادیکال DPPH (2 و´2- دی فنیل- 1- پیکریل هیدرازیل) و به تأخیراندازی اکسیداسیون روغن سویا بررسی شد. عصاره آبی بیش‌ترین درصد بازده استخراج و عصاره کلروفرمی بیش‌ترین میزان استخراج ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی و کمترین میزان غلظت عصاره را برای پاک‌سازی 50 درصد رادیکال‌های DPPH داشتند. سپس اثر هر سه عصاره آبی، متانولی و کلروفرمی گزنه در سه سطح غلظت (200، 500 و 800 پی‌پی‌ام) در به تاخیر انداختن اکسیداسیون در روغن سویا با اثر آنتی‌اکسیدان‌های سنتزی بوتیلید هیدروکسی آنیزول (BHA) و بوتیلید هیدروکسی تولوئن (BHT) در دو سطح (100 و 200 پی‌پی‌ام) از طریق تعیین عدد پراکسید و عدد اسید تیوباربیتوریک مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج این آزمایش نشان دادند که غلظت‌های بالایی از عصاره‌ها قادرند تا حد زیادی روند اکسیداسیون را کند نمایند. در بین تیمارها، غلظت 800 پی‌پی‌ام عصاره کلروفرمی بیش‌ترین اثر آنتی‌اکسیدانی را داشت و با آنتی‌اکسیدان سنتزی BHT قابل قیاس بوده و حتی بهتر از آنتی‌اکسیدان سنتزی BHA عمل نمود. به این ترتیب می‌توان برگ‌های گزنه را به‌عنوان منبعی از آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی معرفی نمود و این اثر را ناشی از حضور ترکیبات فنولی در برگ‌ها دانست.