مطالعه تابع توزیع زنده مانی در بزغاله های کرکی راینی از تولد تا یکسالگی

Abstract

سابقه و هدف: علیرغم تغییرات زیاد در کشاورزی به دلیل پیشرفت‌های صنعتی، جهانی شدن و پیشرفت‌های تکنولوژیکی، جمعیت بز در جهان افزایش یافته است. پرورش بز یکی از عناصر کلیدی دخیل در اقتصاد کشاورزانی دارد که در نواحی خشک و نیمه خشک دربرگیرنده بیشتر مساحت ایران زندگی می‌کنند. حدود 30 میلیون راس بز کرکی در سراسر جهان وجود دارد که 5/4 تا 5 میلیون راس از آن‌ها در ایران پرورش داده می‌شوند. بز کرکی راینی مهمترین نژاد کرکی کشور بوده و در جنوب شرقی ایران گسترده است و برای تولید گوشت و کرک نگهداری می شود. تقریبا سه میلیون رأس از این نژاد در استان کرمان وجود دارد. در سال‌های اخیر برنامه ملی اصلاح نژاد به منظور مطالعه و حفاظت از تنوع ژنتیکی این نژاد اجرا شده، ولی منجر به پیشرفت زیادی در سوددهی اقتصادی آن نشده است که یکی از دلایل آن می‌تواند فقدان یک شاخص انتخاب اقتصادی برای صفات پایه در برنامه اصلاح نژاد ‌باشد. زنده مانی یکی از صفات مهم اقتصادی و از عوامل تاثیرگذار بر درآمدزایی گله ها است زیرا هر گونه مرگ و میر یا حذف زودهنگام دام درآمد دامدار را کاهش می دهد. بنابراین، ورود این صفت در برنامه های اصلاحی می تواند منجر به بهبود آن و در نتیجه بازدهی اقتصادی بیشتر شود. با توجه به اهمیت زنده مانی و اینکه تا کنون زنده مانی بزهای کرکی راینی مطالعه نشده است، هدف از این مطالعه بررسی تابع توزیع زنده مانی بزغاله های کرکی راینی از زمان تولد تا یکسالگی بود.<br /> مواد و روش ها: در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از رﻛﻮرد‌ﻫﺎی زﻧـﺪه‌ﻣـﺎﻧﻲ ﺗﻌـﺪاد 3055 راس بزغاله (حاصل از 201 راس بز نر و 1309 راس بز ماده)، ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﻠﻪ اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﺮورش و اﺻﻼح نژاد بز کرکی راینی واﻗﻊ در شهرستان بافت که ﻃﻲ ﺳﺎل‌ﻫﺎی 1386-1372 ﺟﻤﻊ‌آوری ﺷﺪه بودند، استفاده شد. توزیع فراوانی علل حذف و تابع توزیع زنده مانی بزغاله‌ها تا سن یکسالگی با استفاده از نرم افزار R برآورد شد.<br /> یافته ها: میزان حذف بزغاله‌ها از تولد تا سن یکسالگی برابر با 09/22 درصد می‌باشد ﻛﻪ مقدار آن در سه ماه اول، دوم، سوم و چهارم به ترتیب 2/11، 08/5، 17/2 و64/3 درصد می باشد. مهمترین دلایل حذف به ترتیب اولویت مازاد پرواری و مرگ در اثر بیماری بوده است. میزان زنده مانی تجمعی بزغاله‌ها از تولد تا سن یکسالگی 91/77 درصد بود. ضریب تابعیت میزان زنده مانی از سن نشان داد ﻛﻪ روزانه 048/0 درﺻﺪ از زنده مانی بزغاله‌ها ﻛﺎﻫﺶ می یابد. <br /> نتیجه گیری: ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﻮدن ﻣﻴﺰان ﺗﻠﻔﺎت در ﺳﻪ ﻣﺎهه اول زﻧﺪﮔﻲ بزغاله‌ﻫﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﮔﺮدد در ﻧﺤﻮة مدیریت و ﺳﻴﺴﺘﻢ ﭘﺮورش بزغاله‌ﻫﺎ تجدید نظر گردیده و در کنار آن بهبود ظرفیت ژنتیکی و لحاظ نمودن صفت زنده مانی در برنامه های اصلاح نژادی مدنظر قرار گیرد.