برآورد بهره‌وری کل عوامل تولید و اندازه‌گیری پتانسیل تولید شیر در گاوداری‌های صنعتی استان مازندران

Abstract

نیاز به تولید فراوان محصولات لبنی و بویژه شیر و محدود بودن عوامل تولید، و همچنین تأکید برنامه پنجم و چشم انداز 20 ساله به بهبود شاخص‌های بهره‌وری در تولید، ضرورت استفاده‌ی بهینه از منابع و افزایش بهره‌وری را آشکار می‌سازد. در این تحقیق سطح بهره‌وری کل دامداری‌ها توسط شاخص ترنکوئیست- تیل در سال 1390برآورد شد. بر همین اساس با استفاده از دو روش اسنادی و پیمایشی (استفاده از نمونه‌گیری خوشه‌ای دو مرحله‌ای) داده‌های لازم جمع آوری شد. نتایج این مطالعه نشان داد که شهرستان قائمشهر رتبه اول، شهرستان بابل رتبه دوم و شهرستان ساری رتبه آخر را در بهره‌وری عوامل تولید داشته‌اند. ضریب پراکنش در هریک از شهرستان‌های ساری، بابل و قائمشهر به ترتیب برابر 309/0 و342/0 و374/0 می‌باشد. همچنین نتایج این مطالعه بیانگر آن است که شاخص بهره‌وری در شهرستان قائمشهر بیشترین نوسان را در بین سایر شهرستان‌های مورد بررسی داشته است. همچنین پتانسیل تولید شیر در شهرستان‌های ساری، قائمشهر و بابل به ترتیب برابر 419/1888، 25/1969 و 03/1378 کیلوگرم برآورد گردید. با بهبود شاخص‌های بهره‌وری، در شهرستان‌های ساری، قائمشهر و بابل به ترتیب 57، 49 و 41 درصد بهبود خواهد یافت. برهمین اساس پیشنهاد می‌شود که باتوجه به نتایج بدست آمده و باتوجه به اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، بخشی از درآمد ناشی از صرفه‌جویی یارانه‌ها در بخش تولید و زیرساخت‌های تولید هزینه گردد تا علاوه بر بهبود بهره‌وری در واحدهای تولیدی، قیمت تمام شده شیر نیز در بلندمدت کاهش یابد.