تحلیل فنوتیپی باروری در گله های گاو شیری هلشتاین ایران

Abstract

هدف این پژوهش، بررسی وضعیت صفات مختلف تولیدمثلی در گاوهای هلشتاین ایران بود. در مجموع تعداد 221501 رکورد تولیدمثلی در تلیسه و گاو در نوبت های زایش 1 تا 5 که طی سال های 1380 تا 1390 در 60 گله گاو شیری متعلق به بنیاد مستضعفان و تعاونی وحدت اصفهان زایش داشتند، استفاده شد. تجزیه و تحلیل های آماری با استفاده از رویه های مدل های خطی تعمیم یافته و تابعیت نرم افزار آماری SAS انجام شد. در گاو‌ها، میانگین فاصله گوساله زایی 7/78 ± 7/405 روز، روز‌های باز 5/63 ± 5/127 روز، فاصله زایش تا اولین تلقیح 5/27 ± 4/75 روز، فاصله اولین تا آخرین تلقیح منجر به آبستنی 1/52 ± 5/63 روز، تعداد تلقیح منجر به آبستنی 8/1 ± 7/2، تعداد روز‌های خشک 5/28 ± 9/68 روز و نرخ گیرایی 1/32 ± 6/37 درصد بود. در تلیسه ها، میانگین تعداد تلقیح منجر به آبستنی4/1 ± 0/2، سن اولین تلقیح 7/37 ± 4/455 روز و نرخ گیرایی 0/32 ± 0/63 درصد برآورد شد. روند فنوتیپی به صورت ضریب تابعیت میانگین حداقل مربعات هر صفت بر سال زایش تعریف شد. این روند برای تمام صفات مورد بررسی نامطلوب و معنی دار بود؛ برای مثال، نرخ گیرایی در گاو‌ها سالانه 2/0 ± 3/1 درصد و در تلیسه ها 2/0 ± 9/1درصد کاهش نشان داد. آنالیز آماری نشان داد افزایش تولید شیر تاثیر معنی دار و نامطلوبی بر عملکرد تولید مثلی دارد؛ برای مثال به ازای هر 100 کیلوگرم افزایش در تولید شیر، فاصله گوساله زایی و روز‌های باز به ترتیب 5/0 و 4/0 روز افزایش یافت. نتایج تحقیق حاضر بر لزوم توجه بیشتر به صفات تولید مثلی تاکید دارد.<br />هدف این پژوهش، بررسی وضعیت صفات مختلف تولیدمثلی در گاوهای هلشتاین ایران بود. در مجموع تعداد 221501 رکورد تولیدمثلی در تلیسه و گاو در نوبت های زایش 1 تا 5 که طی سال های 1380 تا 1390 در 60 گله گاو شیری متعلق به بنیاد مستضعفان و تعاونی وحدت اصفهان زایش داشتند، استفاده شد. تجزیه و تحلیل های آماری با استفاده از رویه های مدل های خطی تعمیم یافته و تابعیت نرم افزار آماری SAS انجام شد. در گاو‌ها، میانگین فاصله گوساله زایی 7/78 ± 7/405 روز، روز‌های باز 5/63 ± 5/127 روز، فاصله زایش تا اولین تلقیح 5/27 ± 4/75 روز، فاصله اولین تا آخرین تلقیح منجر به آبستنی 1/52 ± 5/63 روز، تعداد تلقیح منجر به آبستنی 8/1 ± 7/2، تعداد روز‌های خشک 5/28 ± 9/68 روز و نرخ گیرایی 1/32 ± 6/37 درصد بود. در تلیسه ها، میانگین تعداد تلقیح منجر به آبستنی4/1 ± 0/2، سن اولین تلقیح 7/37 ± 4/455 روز و نرخ گیرایی 0/32 ± 0/63 درصد برآورد شد. روند فنوتیپی به صورت ضریب تابعیت میانگین حداقل مربعات هر صفت بر سال زایش تعریف شد. این روند برای تمام صفات مورد بررسی نامطلوب و معنی دار بود؛ برای مثال، نرخ گیرایی در گاو‌ها سالانه 2/0 ± 3/1 درصد و در تلیسه ها 2/0 ± 9/1درصد کاهش نشان داد. آنالیز آماری نشان داد افزایش تولید شیر تاثیر معنی دار و نامطلوبی بر عملکرد تولید مثلی دارد؛ برای مثال به ازای هر 100 کیلوگرم افزایش در تولید شیر، فاصله گوساله زایی و روز‌های باز به ترتیب 5/0 و 4/0 روز افزایش یافت. نتایج تحقیق حاضر بر لزوم توجه بیشتر به صفات تولید مثلی تاکید دارد.