تعیین شکل‌های فسفر آلی در یک خاک آهکی متأثر از کشت گندم و کاربرد کودهای آلی

Abstract

کودهای آلی به عنوان یک منبع بسیار مناسب از لحاظ فسفر برای تولید محصول در کشاورزی پایدار مورد استفاده قرار می-گیرند. این مطالعه به منظور بررسی تأثیر کوتاه مدت (100 روزه) لجن فاضلاب، کود گاوی و کود مرغی بر شکل‌های آلی فسفر و قابلیت دسترسی آن‌ها توسط گندم در یک خاک آهکی از استان کرمان انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی شامل تیمارهای شاهد و سطوح 2 و 4 درصد لجن فاضلاب، کود گاوی و کود مرغی در چهار تکرار طراحی گردید. کاربرد کودهای آلی به طور معنی‌داری سبب افزایش تمامی شکل‌های فسفر آلی در مقایسه با تیمار شاهد شد. کاربرد کودهای آلی بیشترین تأثیر را بر فسفر آلی نسبتاً لبایل و کمترین تأثیر را بر فسفر آلی لبایل نشان داد. همچنین صرف‌نظر از سطوح کاربردی، روند تـأثیر کودهای آلی بر شکل‌های فسفر آلی به صورت لجن فاضلاب > کود گاوی > کود مرغی بود. همبستگی معنی‌داری بین فسفر آلی لبایل با فسفر قابل جذب خاک (**92/0r =) و فسفر جذب شده توسط گندم (**92/0r =) مشاهده شد. همچنین وزن خشک شاخسار با فسفر آلی نسبتاً لبایل همبستگی بالایی (**96/0r =) را نشان داد. این نتایج نشان می‌دهد که فسفر آلی لبایل و نسبتاً لبایل نقش بیشتری در افزایش فسفر قابل جذب گیاه در مقایسه با سایر شکل‌های آلی فسفر دارند. همچنین بر اساس نتایج این مطالعه، کاربرد کودهای آلی قابلیت جذب فسفر توسط گندم و رشد آن را از طریق افزایش شکل‌های مختلف فسفر آلی به ویژه فسفر آلی لبایل و نسبتاً لبایل افزایش داده است.