معناشناسیِ متن، معماری با استناد به آموزه های اسلامی

Abstract

از مسائل مهم در قلمرو «فلسفه معماری»، ماهیت و چیستیِ معنا و فرایندهای مرتبط با آن در آثار معماری است. طی این پژوهش به این پرسش اصلی پرداخته می شود که مولفه های موثر بر فرانید خوانش و تأویل معنای یک اثر معماری چیست و بر اساس این مولفه ها، آیا می توان به تعیّن معنا در آثار معماری معتقد بود یا خیر؟ برای تبیین پاسخ پرسش مذکور، ضمن مقایسه تطبیقی نظریات مختلف و سپس نقد و ارزیابی آنها، با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی و با استناد به آموزه های اسلامی، مشخص می‌شود که گرچه اعتباریاتی نظیر پیش دانسته ها و پیش فهم های مخاطب در تأویل و خوانش معنای اثر مؤثر است، لیکن برپایه برآیند کلیه مولفه های مؤثر بر معنا (شامل معمار، مخاطب، اثر و زمینه)، دامنه معناییِ متن/معماری، متعیّن و نسبتاً بسته است؛ دامنه‌ای که حدود، کیفیت و مدل دست یابی به آن طی نظریه ارائه شده در این مقاله تبیین شده است.