دو تفسیر از صادر اول و اجزای آن در حدیث حدوث اسماء

Abstract

چکیده <br />حدیث اول از باب حدوث اسماء <em>اصول کافی</em> که به حدیث «حدوث اسماء» مشهور است، از مشکلات و متشابهات احادیث و مشتمل بر معرفت برجسته‎ای از معارف فراوان موجود در روایات اهل‎البیت (ع) است و به دلیل جذابیت محتوای آن، مورد تفسیرهای متعدد واقع ‎شده‎ است. بر اساس این حدیث که مبیّن ترتّب و تنزّل و تکثّر اسماء الهی است، مخلوق اول اسمی است که چهار جزء دارد که یک جزء آن در حجاب سه جزء دیگر قرار گرفته ‎است. آن سه جزء یا سه اسم، هرکدام دارای چهار رکن‎اند و هر رکنی سی اسم در ذیل خود دارد تا درنهایت به سیصدوشصت اسم بالغ شود. در آخر حدیث، اشاره‎ای مشتمل بر تفسیر و تعلیل به آیۀ «قُل اُدعوا اللهَ او ادعوا الرَّحمن ایا ما تَدعوا فَلَهُ الاسماءُ الحسنی» شده ‎است. در میان تفسیرهای متعدد این حدیث، تفسیر ملاصدرا در <em>شرح اصول کافی</em> و تفسیر علامه طباطبایی در <em>المیزان</em> و <em>رسالة الاسماء</em> به جهاتی از جملۀ مهم‎ترین و مؤثرترین شرح‎های موجودند. در این مقاله به بیان و مقایسۀ تحلیلی این دو تفسیر پرداخته‎ایم.