طراحی بسته توان‌بخشی شناختی خانواده ‌محور و بررسی تأثیر آن بر کارکردهای اجرایی دانش‌آموزان نارساخوان

Abstract

<strong>هدف: </strong>پژوهش حاضر با هدف طراحی بسته توان‌بخشی شناختی خانواده‌محور و بررسی تأثیر آن بر کارکردهای اجرایی دانش‌آموزان نارساخوان بود.<strong> روش</strong>:این پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون _ پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان دارای اختلال نارساخوانی بود که در سال تحصیلی 1397- 1396 در مراکز دولتی اختلال یادگیری شهر تهران مشغول به تحصیل بودند. از بین مراکز دو مرکز انتخاب و سی دانش‌آموز به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای دو مرحله‌ای در دو گروه 15 نفره آزمایشی و کنترل تخصیص یافتند. گروه آزمایشی 12 جلسه مداخله توان‌بخشی شناختی خانواده‌محور را به مدت 1 ساعته در هر هفته به مدت 3 ماه دریافت کردند. هر دو گروه قبل و بعد از اجرای مداخله با آزمون سنجش بازداری شناختی بشرا (رفیح‌خواه و همکاران، 1395)، آزمون حافظه فعال برای کودکان (حاف‌بک) (پیکرینگ و گدرکول، 2001)، آزمون یکپارچگی دیداری و شنیداری (سندفورد و ترنر، 1994) و همچنین پرسشنامه رتبه‌بندی رفتاری کارکردهای اجرایی بریف (جرارد و همکاران، ۲۰۰۰) مورد ارزیابی قرار گرفتند و از تحلیل کوواریانس تک‌متغیری و چندمتغیری برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. تحلیل داده‌ها با SPSS₂₄ انجام گرفت. <strong>یافته‌ها</strong>: یافته‌ها نشان دادند که مداخله توان‌بخشی شناختی خانواده‌محور با تأکید بر کارکردهای اجرایی (حافظه فعال، توجه مداوم و بازداری) روی کارکردهای اجرایی دانش‌آموزان نارساخوان تأثیر معناداری داشت (01/0>P).<strong> نتیجه­گیری</strong>:توان‌بخشی شناختی خانواده محور مبتنی بر توجه مداوم، حافظه فعال و بازداری بر کارکردهای اجرایی دانش‌آموزان نارساخوان تأثیرگذار می‌باشد.