پیش‌بینی اختلالات رفتاری برونی‌سازی براساس سبک دلبستگی و رابطۀ مادر- فرزند در کودکان تیزهوش

Abstract

پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی اختلالات رفتاری برونی‌سازی براساس سبک دلبستگی و رابطۀ مادر- فرزند در کودکان تیزهوش انجام شد. این پژوهش یک تحقیق همبستگی از نوع مطالعات توصیفی- تحلیلی بود و به روش پس‌رویدادی اجرا شد. جامعۀ آماری شامل تمامی کودکان تیزهوش دختر و پسر دبستانی شهر تهران در سال تحصیلی 1396-1395 بود که از بین آن‌ها، نمونه‌ای به حجم 60 نفر به‌شیوۀ در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، شامل پرسشنامۀ سبک میانی دلبستگی هالپرن و کاپنبرگ (2006) و پرسشنامۀ رابطۀ مادر- فرزند (1961) و سیاهۀ رفتاری کودکان آخنباخ (2001) بود. برای تحلیل داده‌ها و به‌منظور پیش‌بینی اختلالات رفتاری برونی‌سازی براساس سبک دلبستگی و رابطۀ مادر-فرزند از تحلیل رگرسیون چندگانه به صورت همزمان استفاده شد. یافته‌های پژوهش حاکی این موضوع هستند که میان حمایت بیش از حد و طرد و سهل‌گیری بیش از حد مادر با بروز اختلالات رفتاری برونی‌سازی شده در فرزندان تیزهوش آن‌ها رابطه‌ای مثبت و معنادار مشاهده شد. همچنین مشخص شد که رابطۀ مثبت و معناداری میان وجود سبک دلبستگی آسیب‌دیدۀ میان مادر-فرزند با بروز اختلالات رفتاری برونی‌سازی شده در فرزندان وجود دارد. در نتیجه با تغییر سبک دلبستگی و افزایش تعامل مثبت میان مادر و فرزند می‌توان اختلالات رفتاری برونی‌سازی را در کودکان تیزهوش دبستانی کاهش داد.