نقش شبکه‌های اجتماعی در شکل‌گیری هراس اجتماعی و تغییر سبک زندگی ناشی از ویروس کرونا (مطالعه موردی شهر کرمانشاه)

Abstract

زمینه و هدف: امروزه شیوع کروناویروس تبدیل به یک بحران بزرگ جهانی شده و کشورهای زیادی از جمله ایران را درگیر کرده است. از عواقب شیوع کروناویروس ایجاد هراس اجتماعی و تغییرات سریع در سبک زندگی مردم است؛ که توسط شبکه‌های اجتماعی ایجاد شده است. هدف این پژوهش بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی در شکل‌گیری هراس اجتماعی و تغییر سبک زندگی ناشی از ویروس کرونا در شهر کرمانشاه است. روش‌شناسی: تحقیق حاضر از لحاظ رویکردی؛ کمی و از نظر نوع و ماهیت، توصیفی از نوع پیمایشی است. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه استاندارد برای هراس اجتماعی و پرسشنامه محقق ساخته برای تغییر سبک زندگی بود، جامعه آماری شهروندان بالای 20 سال شهر کرمانشاه می‌باشد. حجم نمونه 320 نفر بود که با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. برای برآورد روایی از تکنیک تحلیل عاملی (روایی سازه‌ای) و برای پایایی ابزار از آلفای کرونباخ استفاده به عمل آمد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس برای آزمون فرضیه‌ها و رگرسیون چندگانه برای آزمون مدل تجربی استفاده گردید. پردازش داده‌ها، با استفاده از نرم‌افزار SPSS انجام گرفت. یافته‌ها: نتایج تحقیق نشان داد که شبکه‌های اجتماعی در شکل‌گیری هراس اجتماعی (222/0= r) دارای تأثیر معنادار ولی با تغییر سبک زندگی (031/0= r) ارتباط غیر معنادار دارد. همچنین شبکه‌های اجتماعی داخلی در شکل‌گیری هراس اجتماعی (175/0- = r) و تغییر سبک زندگی (115/0- = r) تأثیرات معنادار و معکوسی دارند. نتایج حاصل از رگرسیون نشان می‌دهد که شبکه­های اجتماعی وایبر، اینستاگرام و فیسبوک توانستند 176/0 از تغییرات متغیر تغییر سبک زندگی و پیام‌رسان سروش توانست 017/0 از تغییرات مربوط به تغییر سبک زندگی را تبیین نمایند. نتیجه‌گیری: به منظور شکل‌گیری رفتارهای منطقی و مطلوب به جای رفتارهای نمایشی مانند هراس اجتماعی در زمینه استفاده از شبکه­های اجتماعی، کارگزاران اجتماعی اولویت خود را در سازمان‌دهی اطلاعات و دانش و آگاه کردن جامعه هدف از موارد سازنده و مضر این شبکه­ها و نقش­ها و فعالیت­های مختلف اجتماعی در جامعه قرار دهند.