تاثیر نهادهای حکمرانی بر مهاجرت بین المللی نیروی کار ایران

Abstract

از آن‌جا که نیروی کار یکی از مهمترین عوامل تولید است و خروج آن از کشور متضمن هزینه فرصت اقتصادی برای جامعه خواهد بود، در این مطالعه تلاش شده است تاثیر نهادهای حکمرانی و عوامل اقتصادی مؤثر بر مهاجرت نیروی کار ایران طی سال‌های 2002 تا 2012 مورد بررسی قرار گیرد. در بررسی مساله از مبانی نظری الگوی جاذبه و روش تخمین داده‌های تابلویی استفاده شده و در تخمین روابط از نرم افزار استتا بهره گرفته شده است. در این مطالعه، مهاجرت نیروی کار از ایران به 8 کشور از اعضای OECD که بیشترین سهم از مهاجرت نیروی کار ایرانی را داشته‌اند، بررسی شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بهبود شاخص حکمرانی کل و زیر شاخص‌های آن شامل ثبات سیاسی، بار مالی مقررات، حاکمیت قانون و کنترل فساد در کشورهای مقصد عامل جاذبه و کاهش این شاخص‌ها یا به عبارتی دیگر پایین بودن کیفیت نهادها در ایران عامل دافعه‌ی مهاجرت نیروی کار ایران شناخته شده‌اند و بالعکس. ضمناً اثر شاخص کارایی و اثر بخشی دولت معنادار نبوده و همچنین شاخص حق اظهار نظر و پاسخ‌گویی بر مهاجرت اثر منفی دارد. بر این اساس، بهبود نهادهای حکمرانی در ایران می‌تواند نقش اساسی در کاهش مهاجرت داشته باشد.