ارزیابی بهره‌وری کل عوامل تولید در صنایع کارخانه‌ای ایران

Abstract

هدف اصلی تحقیق حاضر، ارزیابی بهره‌وری کل عوامل تولید در صنایع کارخانه‌ای ایران با استفاده از شاخص بهره‌وری مالم‌کوئیست و روش تحلیل پوششی داده‌ها است. برای این منظور داده‌های ترکیبی صنایع‌ کارخانه‌ای ایران بر اساس طبقه‌بندی استاندارد بین المللی فعالیت‌های صنعتی (ISIC)، جمع‌آوری و بهره‌وری کل عوامل تولید در رشته‌ فعالیت‌های مختلف صنعتی، طی سال‌های 1389-1380 مورد ارزیابی قرار گرفته است. در مجموع نتایج تحقیق نشان می‌دهد که سطح بهره‌وری اکثریت رشته فعالیت‌های مختلف صنعتی ایران طی دوره مورد بررسی کاهش یافته است که علت آن کاهش کارایی مدیریتی و کارایی مقیاس این صنایع بوده است. صنایع فعال در زمینه تولید فرآورده‌های نفتی تصفیه شده بیشترین رشد بهره‌وری کل عوامل تولید را داشته است که علت آن تغییرات تکنولوژیکی مثبت در این رشته فعالیت صنعتی بوده است. در مقابل، رشته فعالیت صنعتی تولید و تعمیر انواع کشتی نیز بیشترین کاهش سطح بهره‌وری را به علت کاهش کارایی فنی تجربه کرده است. تغییرات بهره‌وری بیشتر صنایع طی دوره مورد بررسی متغیر بوده و فقط 18 رشته فعالیت صنعتی از رشد بهره‌وری برخوردار بوده‌اند. میانگین کارایی فنی صنایع کارخانه‌ای ایران با فرض بازده متغیر و بازده ثابت نسبت به مقیاس طی این دوره به ترتیب 42/0 و 34/0 بوده است. همچنین، میانگین کارایی مقیاس صنایع 79/0 بوده است.