ارتباط ساختار بازار و کارایی با سودآوری در صنعت بانکداری ایران

Abstract

یکی از مهمترین خصوصیات ساختار هر صنعت، درجه تمرکز در آن صنعت است که می<em>‌</em>تواند شاخصی از وضعیت رقابت و قدرت بازاری بنگاه<em>‌</em>های آن صنعت باشد. همچنین کارایی نیز یکی از مهمترین مشخصه<em>‌</em>های درونی هر بنگاه اقتصادی است که عملکرد آن را تحت تأثیر قرار می<em>‌</em>دهد. بررسی ارتباط بین درجه تمرکز و سودآوری در صنعت بانکداری ایران در قالب فرضیه ساختار-رفتار-عملکرد و همچنین رابطه کارایی با سودآوری تحت عنوان فرضیه کارایی هدف اصلی این تحقیق است. به عبارت دیگر بررسی این موضوع که از بین دو عامل ساختار بازار و کارایی کدامیک تأثیر بیشتری بر سودآوری در صنعت بانکداری ایران دارد، مورد نظر تحقیق حاضر است. این موضوع با استفاده از داده<em>‌</em>های 18 بانک رسمی فعال در دوره زمانی 1380 تا 1388 و برآورد روابط اقتصادسنجی متعددی انجام گرفت. نتایج حاکی از تأیید فرضیه ساختار-رفتار-عملکرد بود. همچنین شواهدی از تأیید فرضیه کارایی نیز به دست آمد. محدود کردن دوره زمانی بررسی فرضیه‌های تحقیق به سال‌های اخیر (88-1384) نشان داد که طی این سال‌ها از شدت رابطه درجه تمرکز با سودآوری کاسته شده است و در عوض شواهد قوی‌تری برای تأیید فرضیه کارایی وجود دارد.