تأثیر آبیاری تکمیلی و تقسیط نیتروژن بر کمیت و کیفیت ماش (.<i>Vigna radiata</i> L)

Abstract

ماش در جلوگیری از فرسایش خاک به‌صورت گیاه پوششی و به‌عنوان علوفه‌ی سبز در تغذیه دام استفاده می‌شود.به‌منظور بررسی تأثیر آبیاری تکمیلی و تقسیط نیتروژن بر کمیت و کیفیت ماش(Vigna radiata L.)،آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌ کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1395 در مزرعه دانشگاه گنبدکاووس انجام شد. عامل اصلی آبیاری تکمیلی در چهار سطح شامل یک، دو، سه و چهار مرتبه آبیاری و عامل فرعی تقسیط نیتروژن در چهار سطح شامل عدم مصرف نیتروژن، مصرف 25 درصد به‌ هنگام کاشت و 75 درصد قبل از گل‌دهی، 50 درصد به هنگام کاشت و 50 درصد قبل از گل‌دهی و 75 درصد به هنگام کاشت و 25 درصد قبل از گل‌دهی بود. میزان مصرف نیتروژن خالص 75 کیلوگرم در هکتار بود. عملکرد دانه در تیمار یک‌مرتبه آبیاری بسیار کم (568.6 کیلوگرم در هکتار) و با افزایش دفعات آبیاری به ترتیب 47.06، 80.79 و 105.6 درصد برای 2، 3 و 4 نوبت افزایش یافت. افزایش دفعات آبیاری درصد پروتئین را کاهش اما عملکرد پروتئین را افزایش داد. بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار مصرف 25 درصد نیتروژن به‌ هنگام کاشت و 75 درصد قبل از گل‌دهی بود درحالی‌که در تیمار عدم مصرف نیتروژن حداقل عملکرد به دست آمد. بیش‌ترین درصد پتاسیم دانه مربوط به تیمارهای چهار و سه مرتبه آبیاری بود. درمجموع، چهار مرتبه آبیاری و سهم کمتر نیتروژن به هنگام کاشت(25 درصد) شرایط بهتری را برای تولید بیشتر دانه فراهم کرد.