تأثیر سالیسیلیک اسید بر عملکرد و جذب عناصر غذایی گل‌گاوزبان اروپایی (.<i>Borago officinalis</i> L) در شرایط قطع آبیاری

Abstract

به‌منظور بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید بر عملکرد و جذب عناصر غذایی گل‌گاوزبان اروپایی در شرایط قطع آبیاری آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 97-96 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان انجام شد. عوامل آزمایشی شامل قطع آبیاری در مرحله ساقه‌دهی، گلدهی، پرشدن دانه و آبیاری کامل در کرت‌های اصلی و محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید در غلظت (صفر، 69، 138 و 207 میلی‌گرم در لیتر) در کرت‌های فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که قطع آبیاری و سالیسیلیک اسید تأثیر معنی‌داری بر عملکرد دانه، درصد روغن، درصد خاکستر و جذب عناصر غذایی نیتروژن، فسفر، پتاسیم و سدیم در دو بخش گل و برگ داشت. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که در اثر قطع آبیاری در مراحل ساقه‌دهی و گلدهی، فقط میزان غلظت عناصر سدیم و پتاسیم و درصد روغن به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. حداکثر عملکرد دانه در تیمار آبیاری کامل به‌میزان 633.43 کیلوگرم در هکتار به‌ دست آمد. محلول‌پاشی با غلظت 207 میلی‌گرم در لیتر سالیسیلیک اسید سبب افزایش 50 درصدی عملکرد دانه نسبت به تیمار عدم محلول‌پاشی شد. سالیسیلیک اسید تمام صفات مورد بررسی به‌جزء مقدار سدیم را افزایش داد. اثر متقابل فاکتورها نیز بر خاکستر گل، پتاسیم گل و برگ، فسفر برگ و سدیم گل معنادار بود. مصرف 138 میلی‌گرم در لیتر سالیسیلیک اسید در شرایط بدون قطع آبیاری، سبب افزایش 38 درصدی فسفر برگ نسبت به شرایط عدم مصرف سالیسیلیک اسید و تنش خشکی شد. بیشترین میزان پتاسیم گل و برگ با محلول‌پاشی 138 و 207 میلی‌گرم در لیتر سالیسیلیک در تنش قطع آبیاری در مرحله گلدهی به دست آمد. نتایج این آزمایش نشان داد که کاربرد سالیسیلیک اسید در غلظت‌های 138 و 207 میلی‌گرم در لیتر در گل‌گاوزبان اروپایی می‌تواند باعث کاهش قابل ملاحظه آسیب‌های ناشی از تأثیرات منفی قطع آبیاری گردد.