اثرات کلات‌آهن و نانوذرات اکسیدآهن بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی گیاه یونجه (<i>Medicago sativa</i> L.)

Abstract

آهن یک عنصر کم‌مصرف مغذی و ضروری برای رشد گیاهان است که در متابولیسم گیاهان نقش مهمی را ایفا می‌کند. به‌منظور بررسی اثرات کمبود آهن و سطوح مختلف نانوذرات اکسیدآهن (0، 5، 10، 20 و 25 میکرومولار) در مقایسه با کلات آهن بر رشد برگ، رنگیزه‌های فتوسنتزی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه یونجه رقم همدانی، آزمایشی بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در دانشگاه اراک سال 1394 انجام شد. تیمار آهن بر پارامترهای رشد و رنگیزه‌های فتوسنتزی اثر مثبت داشت. بیشترین و کمترین مقدار رشد برگ و رنگیزه‌های فتوسنتزی به ترتیب در سطح ٢۵ و صفر میکرومولار نانوذرات اکسیدآهن به دست آمد. تیمار نانو کود آهن در غلظت‌های مختلف، حتی غلظت 5 میکرومولار، سبب افزایش معنی‌دار رشد برگ و مقادیر رنگیزه‌های فتوسنتزی در مقایسه با کلات آهن شد. بیشترین مقدار آنتی‌اکسیدان‌ها و پرولین در غلظت صفر میکرومولار نانوذرات اکسید آهن اندازه‌گیری شد؛ بنابراین غلظت صفر آهن برای گیاه یونجه تنش محسوب می‌شود. هیچ اختلاف معنی‌داری بین سطوح مختلف نانوذرات اکسید آهن و کلات آهن ‌بر اساس مقادیر پرولین و فعالیت آنتی‌اکسیدان‌ها وجود نداشت؛ بنابراین نوع مناسب کود آهن برای گیاه یونجه نانو کود آهن است و غلظت 25 میکرومولار نانوذرات اکسید آهن مقدار مطلوب و بهینه است.