اثر سلنیوم بر جذب کادمیوم، خصوصیات رشدی و فتوسنتزی گیاهچه‌های سیر (<i>Allium sativum</i> L.) در معرض کادمیوم و کلرید سدیم در شرایط هیدروپونیک

Abstract

سلنیوم یکی از عناصر ضروری برای موجودات زنده است که نقش مهمی در کاهش اثرات نامطلوب تنش­های محیطی در گیاهان ایفا می­کند. به‌منظور بررسی اثر سلنیوم بر گیاهچه‌های سیر تحت کلریدسدیم و غلظت­های مختلف کادمیوم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد.از کلریدسدیم در دو سطح صفر و 25 میلی‌مولار، کادمیوم در چهار غلظت صفر، 4-10، 3-10 و 2-10 مولار کلریدکادمیوم و سلنیوم با غلظت 5 میلی‌گرم بر لیتر سلناتسدیم و بدونکاربرد آن استفاده شد. نتایج نشان داد که کلریدسدیم و کادمیوم سبب کاهش معنی‌دار وزن خشک ریشه و اندامهوایی، محتوای کلروفیل کل، فتوسنتز خالص، هدایت روزنه‌ای و تعرق گیاه سیر شد. برهمکنش کلریدسدیم و کادمیوم در غلظت 4-10 مولار باعث کاهش 14.47 درصدی جذب کادمیوم درریشه و به دنبال آن افزایش میزان کلروفیل کل و فتوسنتز خالص نسبت به شرایط بدون کلریدسدیم شد، ولی در غلظت‌های 3-10 و 2-10 مولار کادمیوم این اثر ملاحظه نگردید. افزایش کادمیوم در حضور کلرید سدیم سبب افزایش 2.7 برابری نسبت سدیم به پتاسیم در اندام هوایی شد. کاربرد سلنیوم با کلریدسدیم، وزنخشکریشه و اندامهوایی گیاه سیر را به ترتیب 14.28 و 8.57 درصد افزایش داد. همچنین سلنیوم اثر منفی کادمیوم (3-10مولار) بر وزن خشک ریشه و وزن خشک اندام هوایی را به ترتیب 20.77 و 12.71 درصد کاهش داد. به نظر می‌رسد سلنیوم از طریق کاهش جذب کادمیوم و همچنین نسبت سدیم به پتاسیم در افزایش میزان کلروفیلو فتوسنتز در حضور کلریدسدیم و کادمیوم مؤثر باشد.