بررسی تحمل به شوری در مراحل مختلف رشدی در کلزا (Brassica napus) رقم طلایه

Abstract

تنش شوری از مهم‌ترین تنش‌های محیطی، بسته به‌شدت و مرحله رشد موجب کاهش معنی‌دار رشد و تغییر در تجمع و توزیع یون‌ها در کلزا می­شود. بدین منظور، در این پژوهش اثر سطوح متفاوت شوری آب آبیاری شامل: 4/0 (آب شهر به‌عنوان شاهد)، 4، 7 و 10 دسی­ زیمنس بر متر در مراحل متفاوت رشد شامل: 5 برگی، ساقه‌رفتن و گلدهی بر برخی ویژگی‌های مورفو-فیزیولوژیک کلزا رقم طلایه در محیط کنترل­ شده گلخانه در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در سال 1393 بررسی شد. نتایج نشان دادند که با افزایش سطح تنش شوری ارتفاع بوته، تعداد برگ، شاخص سطح برگ، وزن خشک شاخساره و ریشه، محتوای رطوبت شاخساره و ریشه و همچنین غلظت پتاسیم شاخساره و ریشه کاهش یافتند، ولی شاخص محتوای کلروفیل و غلظت سدیم شاخساره و ریشه افزایش نشان دادند. تأثیر منفی تنش شوری در همه سطوح، در مرحله 5 برگی بیشتر بود و با تأخیر در اعمال تنش شوری، تأثیر منفی آن کاهش یافت. به‌عنوان‌مثال، تنش شوری در بالاترین سطح خود در مراحل 5 برگی، ساقه‌رفتن و گلدهی به ترتیب با کاهش 78/0%، 50/7% و 26/5% در وزن خشک شاخساره و 61/8%، 14/2% و 21/0% در وزن خشک ریشه همراه بود. آستانه تحمل به شوری (50% کاهش عملکرد) برای کلزا رقم طلایه در مراحل 5 برگی، ساقه‌رفتن و گلدهی به ترتیب معادل 1/2، 2/9 و 7/5 دسی‌زیمنس بر متر برآورد شد. نتایج این آزمایش بیان­ کننده حساسیت بیشتر مراحل اولیه رشدی کلزا به شوری است و با افزایش سن گیاه تحمل به شوری افزایش می­یابد.