مقایسه ژنوتیپ ها و ارقام برنج (Oryza sativa L.) هوازی و ایرانی ازنظر تحمل به تنش اسمزی در مرحله جوانه زنی

Abstract

مقدمه یکی از مهم­ترین متغیرهای مؤثر در استقرار مناسب گیاهچه برنج در محیط­های تحت تنش، قدرت جوانه­­زنی بالا می­باشد. در این راستا پژوهشی با هدف بررسی تنوع بین ژنوتیپ­های برنج­های هوازی و ایرانی از نظر تحمل به تنش اسمزی، انجام شد. مواد و روش­ها آزمون استاندارد جوانه­زنی بذور در سه سطح از تنش اسمزی در (آب مقطر به عنوان شاهد، 8- و 16- بار حاصل از مانیتول) بر روی 52 ژنوتیپ برنج به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. ژنوتیپ­­ های مورد استفاده شامل 31 ژنوتیپ از برنج ­های هوازی و خارجی و 21 رقم از برنج‌های ایرانی بودند. یافته­ ها نتایج حاصل نشان داد اختلاف معنی­ داری بین سطوح اسمزی، ژنوتیپ­ها و اثر متقابل بین سطوح اسمزی و ژنوتیپ­ها از نظر کلیه صفات مختلف جوانه­زنی وجود دارد. با در نظر گرفتن کلیه شرایط، بالاترین رتبه در مقایسه میانگین کلی به روش آروناچالام، به ژنوتیپ­های هوازی AE8، AE6، AE18، AE16 و AE29 و همچنین کمترین رتبه به ارقام ایرانی قصرالدشتی، رشتی سرد، عنبربو، علی کاظمی، چمپا بودار، هاشمی و دم­سیاه اختصاص یافت. نتیجه­ گیری بر اساس نتایج، ارقام خارجی و ژنوتیپ­های هوازی برتری نسبی بیشتری را نسبت به ارقام ایرانی از لحاظ خصوصیات و شاخص­های مختلف جوانه­ زنی نشان دادند و با افزایش سطح تنش اسمزی ژنوتیپ­های هوازی تحمل بیشتری را نشان دادند.