نسبت دیگرگزینی با تربیت اخلاقی بر اساس آرای جان وایت

Abstract

برای تربیت، اهداف متفاوتی بیان شده است، اما در چارچوب فلسفی جان وایت - فیلسوف تعلیم و تربیت معاصر - هدف نهایی تربیت نهفته در «بهروزی فردی است که در‌ گرو بهروزی دیگران است»‌‌. وایت که موفق شده تا هدف نظام تربیتی خود را در برنامه درسی ملی انگلستان جانمایی کند‌‌، معتقد است که راه‌حل متخلق‌شدن مُتربیّان‌‌، هدف قراردادن دو چیز در نظام تعلیم و تربیت است: هر کودک به زندگی‌ای شکوفا دست یابد و کمک کند که دیگران نیز چنین شوند‌‌. این رویکرد‌‌، دیدگاه سنتی موجود در تعلیم و تربیت را که در آن تنها بخشِ تربیت اخلاقی متوجه منافع دیگری است و دیگر بخش‌های نظام تعلیم و تربیت متوجه منافع خود است‌‌، کنار می‌نهد و تمامی مراحل تربیت را متوجه به خود و دیگران مد نظر قرار می‌دهد‌‌. این تقریر ضمن دست‌یابی به راه‌حلی برای نزاع فلسفی بین خود و دیگری‌‌، توانسته است مسئله اساسی تربیت اخلاقی را که همان نحوه متخلّق‌شدن مُتربیّان به اصول اخلاقی ا‌ست‌‌، سامان بخشد‌‌. در این نوشتار ضمن تبیین هستۀ اصلی نظریۀ وایت، مفاهیم «خودگزینی»‌‌، «دیگرگزینی» و رابطه آن با تربیت اخلاقی با تمرکز بیشتر بر آرای جان وایت بررسی شده است‌‌. برای تبیین و بررسی گزاره‌ها و کشف نسبت دیگرگزینی با تربیت اخلاقی از روش توصیفی۔‌تحلیلی استفاده شده و منابع کتابخانه‌ای ابزار پژوهش قرار گرفته است‌. [1] [1]. این تحقیق برگرفته از رسالۀ دکتری با عنوان «جایگاه دیگرگزینی در تربیت اخلاقی؛ بررسی تطبیقی آرای جان وایت و مرتضی مطهری» است.