بررسی تأثیر برنامة فلسفه برای کودکان در پرسش‌گری و تفکر انتقادی دانش‌آموزان پایه‌های سوم تا پنجم ابتدایی (9 - 11ساله) دبستان علوی شهر ورامین

Abstract

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر اجرای برنامة فلسفه برای کودکان بر پرورش توانایی پرسش‌گری و تفکر انتقادی دانش‌آموزان دختر پایه‌های سوم تا پنجم دبستان علوی شهر ورامین در سال تحصیلی 1387 - 1388 بود، که از این میان تعداد 34 نفر دانش‌آموز دختر، 17 نفر گروه گواه و 17 نفر گروه آزمایش، به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. در جمع‌آوری داده‌ها، از شیوة سنجش توانایی پرسش‌گری و آزمون سنجش تفکر انتقادی استفاده و ضرایب اعتبار و پایایی آن محاسبه شد. داده‌ها با استفاده از تحلیل مقایسة میانگین <br /> (T-test) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پژوهش حاضر مبتنی‌بر فرض تأثیر آموزش فلسفه برای کودکان بر پرورش توانایی پرسش‌گری و تفکر انتقادی دانش‌آموزان دختر مقطع دبستان است و برای بررسی فرضیة پژوهش از روش آزمایشی، پیش‌آزمون، و پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شد. یک کارگاه ده جلسه‌ای (هفته‌ای یک جلسه) تشکیل شد و از روش کلاس‌داری به‌شیوة حلقة کندوکاو (community of inquiry) شارپ ـ لیپمن و از داستان‌های فکری فلیپ کم و رابرت فیشر بهره گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد که اجرای برنامة آموزش فلسفه برای کودکان، با روش حلقة کندوکاو، می‌تواند بر پرورش توانایی پرسش‌گری و تفکر انتقادی در دانش‌آموزان دختر مقطع دبستان مؤثر واقع شود و تأثیر مثبتی بگذارد. نتایج این پژوهش با یافته‌های تحقیقات انجام‌شده در داخل و خارج از کشور هماهنگی دارد.