ساخت نسخۀ ایرانی سنجۀ مهارگری زناشویی و آشکار ساختن ویژگی‌های روان‌سنجی آن

Abstract

مهارگری می‌تواند تأثیری شایان در رابطۀ ناسازگار خانواده‌ها مخصوصاً روابط زناشویی داشته باشد. این پژوهش با هدف شناسایی روش‌های مهارگری در روابط زناشویی و ساخت سنجه مهارگری زناشویی، تعیین روایی و پایایی آن در زوج‌های ایرانی انجام گرفت. پژوهش حاضر از دید هدف، پژوهشی ­توسعه‌ای و از دید شیوۀ اجرا توصیفی-پیمایشی است. جامعۀ آماری پژوهش همه افراد متأهل شهر مشهد در سال­۱۳۹۶­را شامل می‌شد که با به‌کارگیری روش نمونه‌گیری ­در دسترس انتخاب شدند. تعداد 310 نفر (155F= و 155M=) به سنجۀ 52 سؤالی مهارگری زناشویی پاسخ دادند. به‌منظور تحلیل داده‌ها از روایی صوری و محتوایی، تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تأییدی­، همسانی درونی و روایی ملاکی استفاده گردید. داده‌ها با استفاده از دو نرم‌افزار­Spss-21 و Amos-24 مورد تحلیل قرار گرفت. با انجام تحلیل عاملی اکتشافی و با استفاده از چرخش واریماکس پنج عامل شناسایی شد که مقدار ویژۀ هر عامل بالاتر از یک بود. از 37­ گویه باقی‌مانده، برای تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. مدل ساختاری مهارگری زناشویی با 21 گویه پس از اعمال پیش‌فرض‌های تحلیل عاملی تأییدی و اصلاح مدل با پنج عامل مهارگری­ هیجانی، مهارگری از طریق بی‌توجهی، مهارگری از طریق خشونت کلامی، مهارگری از طریق انزوا و مهارگری از طریق پنهان‌کاری تائید شد. همچنین روایی همگرای این سنجه با خرده سنجه سلطه-اطاعت شانزده ­عاملی ­کتل رابطۀ مثبت معنی‌دار۰٫۲۴ به دست آمد (۰٫۰۰۱p