اصل «جبران کامل زیان»

Abstract

از میان آثار متعدد مسؤولیت مدنی، لزوم جبران و مهم تر از آن، جبران کارآمد، واقعیتی است که نمی توان آن را نادیده انگاشت و در این راستا، ارزیابی خسارات قابل جبران و گسترۀ آن اهمیتی بسزا دارد. علی رغم این که عموماً نظام‌های حقوقی، ضرورت جبران زیان را نفی نمی‌کنند اما در مقام ارزیابی خسارت، گاه به دادرس اختیار تعدیل غرامت را می‌دهند و گاه او را ملزم به جبران تمام زیان می‌شمارند. «اصل جبران کامل زیان» به عنوان یکی از اصول حاکم بر تقویم غرامت، داعیۀ تدارک خسارات زیان‌دیده را به گونه‌ای دارد که از زیان، جز یک خاطرۀ ناگوار بر جای نماند. با وجود انتقادات متعددی که بر این شیوۀ ارزیابی وارد شده است، این اصل به واسطۀ انطباق با هدف نخستین مسؤولیت مدنی و حمایت از حقوق زیان‌دیده، اهمیت عمده‌ای دارد. معرفی این اصل و جایگاه آن، موضوع مقاله حاضر است.