افشای دارایی‌های نامشهود: رویکردی کاربر محور برای بهبود گزارشگری مالی

Abstract

با توجه به گذر جوامع از عصر صنعت به عصر اطلاعات، اهمیت دارایی­های نامشهود نیز در دنیای تجارت بیشتر شده است. موج حرکت شرکت­ها به سوی سرمایه­گذاری در دارایی­های نامشهود و تشکیل، تشویق و تمایل به ایجاد شرکت­های دانش بنیان و تکنولوژی محور نشان از تغییر مدل­های تجاری، استراتژی­ها و حرکت به سوی اقتصاد توسعه یافته است. با این حال، به نظر می­رسد استانداردهای حسابداری مربوط به دارایی­های نامشهود از این حرکت جا مانده و مورد غفلت واقع شده­اند. هدف این پژوهش طراحی الگویی برای بهبود گزارشگری مالی دارایی­های نامشهود بر اساس نظرات کاربران اصلی این گزارش­ها است. این پژوهش از نوع پژوهش­های کیفی بوده که با استفاده از رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد انجام شده است. جامعه آماری شامل حسابرسان، کارشناسان رسمی دادگستری، مسئول اعتبارات بانک­ها، مدیران شرکت­های سرمایه­گذاری و مدیران شرکت­های دانش محور بوده که با استفاده از رویکرد نمونه­گیری هدفمند در مجموع تعداد 15 نفر به عنوان مشارکت­کنندگان پژوهش انتخاب شدند. داده­ها به روش مصاحبه و بصورت نیمه ساختاریافته گردآوری شد و سپس با استفاده از تحلیل مضمون، مضامین اصلی شناسایی و با استفاده از نرم افزار NVIVO شبکه آنها رسم گردید. مقوله­های علی، محوری، راهبردی و پیامد معرفی شدند و در این میان گزارشگری مالی به عنوان متغیر مداخله­گر شناسایی شد، مولفه­ای که رد آن در تمام مقوله­ها قابل مشاهده بود سودمندی اطلاعات برای تصمیم­گیری در مورد دارایی­های نامشهود بود که به عنوان مقوله محوری معرفی گردید.