نقش افشای ابزارها و مشتقات مالی بر اساس استانداردهای حسابداری ایران در بازده مازاد و ارزش شرکت‌ها

Abstract

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر افشای ابزارها و مشتقات مالی بر اساس استاندارد حسابداری شماره 15 ایران بر بازده مازاد و ارزش شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. نمونه‌ای متشکل از 82 شرکت طی دوره زمانی چهار ساله از سال 1393 تا 1396 مورد بررسی قرار گرفتند. برای ارزیابی سطح افشا ابزارها و مشتقات مالی از تعدیل چک لیست پیشنهادی یکینی (2011) و ترکیب آن با چک لیست پیشنهادی برگرفته شده از سه استاندارد حسابداری شماره 15 ،36 و37( <em>تازه تصویب شده</em>) ایران استفاده شده است. جهت برازش فرضیه­های پژوهش، از آزمون رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. یافته‌های فرضیه اول نشان می‌دهد که در شرکت‌هایی که ابزارهای مالی خود را بر اساس استاندارد داخلی شماره 15 افشا می‌کنند، ریسک نرخ تنزیل کاهش می‌یابد و این به معنای افزایش بازده آتی و افزایش قیمت بازار است. یافته‌های فرضیه دوم نیز نشان می‌دهد در شرکت‌هایی که مدیریت سود وجود دارد، از طریق کاهش سطح افشای ابزارها و مشتقات مالی، ریسک نرخ تنزیل نیز افزایش می­یابد. همچنین، یافته‌های فرضیه سوم حاکی از آن است که بین سطح افشا ابزارهای مالی با ارزش شرکت رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. بنابراین، وجود نوسان بالای بازده مازاد برای شرکت‌ها با سطح افشا پایین‌تر، نشان‌دهنده ریسک بالاتر می‌باشد. در نتیجه ذینفعان شرکت‌ها با توجه به سطح و کیفیت افشا ابزارها و مشتقات مالی، بایستی منتظر ریسک باشند.