بررسی تحلیلی و انتقادی شرط استفاده از سلاح در جرم محاربه از منظر فقه مقارن

Abstract

واژه محاربه به معنای دشمنی و درگیری و در اصطلاح فقه امامیه به معنای اسلحه‌کشیدن به قصد اخافه و ترساندن مردم است. در فقه عامه، برخی محاربه را به راهزنی و ناامن کردن راهها اختصاص داده‌‌اند و برخی آن را به ایجاد ناامنی و خوف و ایجاد فساد و قتل در زمین به وسیله سلاح یا ابزارهای دیگر مانند مواد شیمیایی تعریف کرده‌اند. در آیات باب محاربه و همچنین ادله نقلی اهل سنت، دلیل خاصی بر اشتراط اخذ سلاح در محاربه به دست نمی‌‌آید. در برخی از روایات ائمه نیز قراینی وجود دارد که وجود سلاح شرط تحقّق محاربه نیست. ظاهر این است که ملاک تحقّق جرم محاربه، وجود قهر و غلبه و سلب امنیّت عمومی است و اشاره به سلاح در برخی ادله، از باب غلبه و بیان اجلی‌المصادیق است.