تأملی در حکم فقهی مشارکت انتخاباتی در نظام سیاسی اسلام

Abstract

ازآنجاکه در حکومت اسلامی دستگاه فقهی مهم‌ترین دستگاه متولی تعیین ضرورت و یا عدم ضرورت رفتارهای حکومتی می‌باشد، در این نوشتار قصد داریم تا به بررسی یکی مهم‌ترین کنش‌های سیاسی ممکن، یعنی مشارکت انتخاباتی، از منظری فقهی، بپردازیم. در این راستا نخست از قالب «حق» و «تکلیف»، به این کنش نظر کرده و نشان داده‌ایم که مردم حقی بر حکومت دارند تا برای آنان بستر مشارکت سیاسی فراهم آید. در گام بعد پس از مهیا شدن زمینه استیفا این حق، بر مردم واجب می‌شود تا در این بستر که از مهم‌ترین اشکال آن در عصر حاضر حضور در انتخابات است، دست به مشارکت زنند. برای اثبات این مدعا با روشی فقهی به متون دینی و منابع فقهی رجوع نموده و از این رهگذر به سه دلیل عمده متمسک شده‌ایم که عبارت‌اند از: 1. وجوب حفظ نظام و حفظ اقتدار آن، 2. مقام خلافت و مسئولیت امت، 3. اختیارات حاکم در منطقةالفراغ.