ماهیت صدور سفته در فقه امامیه

Abstract

سفته یکی از اسناد براتی پرکاربرد در اقتصاد امروزی است که برخلاف برات ماهیت صدور آن، آن‌چنان‌که باید تحلیل نشده‌ است. این در حالی است که برخی از فقهای امامیه در مورد ماهیت صدور سفته اظهارنظر کرده‌اند. با بررسی و تأمل در آراء فقهای امامیه دو دسته نظریه در مورد ماهیت صدور سفته قابل طرح است: نخست نظریات مبتنی بر عمل حقوقی نبودن صدور سفته، مشتمل بر نظریه‌های «سند دین» و «قبول حواله» بودن، و دوم نظریات مبتنی بر عمل حقوقی بودن صدور سفته، مشتمل بر نظریه‌های «حواله»، «ضمان» و «وکالت» بودن. به نظر می‌رسد که اولاً صدور سفته یک عمل حقوقی است نه صرفاً یک عمل مادی و تنظیم یک سند و ثانیاً ماهیت این عمل حقوقی با توجه به ملاک‌های تمیز بین عقد و ایقاع، «ایقاع» است و موضوع آن «انشاء تعهد بی‌قیدوشرط به پرداخت در برابر دارنده در موعد معین یا عندالمطالبه» است.