واکاوی فقهی زیارت قبور غیرمسلمانان از منظر مذاهب اسلامی

Abstract

زیارت قبور غیرمسلمانان از مسائلی است که مشروع‌بودن یا نبودن آن از منظر فقه مذاهب اسلامی چندان هویدا نیست، چون تحقیق موسّع و یکپارچه‌ای در این ‌باره صورت نگرفته است. از این‌رو پرسش از حکم زیارت قبور غیرمسلمانان از منظر فقه اسلامی، مسئله‌ای است که نیازمند کاویدن تا مرحله پاسخی درخور است. ایجاد انگیزه برای زیارت آثار گذشتگان و عبرت‌گیری و پندآموزی از آن، که در برخی آیات قرآن ذکر شده است، عمومیت دارد و از دلایلی است که به زیارت قبور غیرمسلمانان مشروعیت می‌بخشد؛ البته اگر زیارت قبور آنان به منظور تفرّج و بازدید از ظواهر معماری و قدمت تاریخی و خالی از توجّه به معاد و عِبرت‌گیری انجام شود، یا نوعاً با احترام و ادب به صاحبان قبر همراه باشد، مَنهی‌عنه است. این تحقیق با هدف شناخت اقوال و انظار فقهای مذاهب اسلامی و حدود و ثُغور ادله و تبیین وظیفه و تکلیف مسلمانان در زیارت قبور غیرمسلمانان انجام شده است. نیل به این مَقصد در سایه توصیف و تحلیل گزاره‌های فقه مذاهب اسلامی با گردآوری داده‌های کتاب‌خانه‌ای میسّر است که نتیجه آن، مشروعیت زیارت قبور غیرمسلمانان به شرط اعتبارنبخشیدن به نمادهای کفر و فسق و ترویج عقاید و مذاهب صاحبان قبر است.