پژوهشنامه مطالعات تطبیقی مذاهب فقهی
مرور بر اساس
مجموعههای این پایگاه
ارسال های اخیر
-
بررسی جرایم مستوجب حد در فقه مذاهبِ تشیع جعفری و اهل تسنن حنفی
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2024-02-20)مجازات دنیوی برای چهار گناه در قرآن مجید بهصراحت ذکر شده است که عبارتاند از: عمل منافی عفت (زنا)، اتهام ناموسی (قذف)، دزدی و عمل محاربه. در فقه اسلامی فریقین، ضمن بیان شرایط و چگونگی اِعمال مجازاتهای گفته شده، جرایم ...
-
ضمان پزشک در جراحی زیبایی از دیدگاه مذاهب فقهی
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2024-02-20)یکی از حرفههای مهم در جامعه پزشکی، جراحی زیبایی است که رابطهای مستقیم با سلامتی و زندگی انسانها دارد. هرچه زمان میگذرد، این پدیده گسترش و توسعه پیدا مینماید و حتی امروزه به امری متعارف بدل شده است. پژوهش حاضر در سایه ...
-
مطالعه تطبیقی میزان تخصیص پوشش بانوان مذکور در آیۀ 60 سورۀ نور
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2024-02-20)یکی از واجبات دین مبین اسلام، حجاب و پوشش بانوان مسلمان در مواجهه با نامحرمان است. از موارد استثنای این واجب، حجاب پیرزنان مذکور در آیۀ 60 سورۀ «نور» است. در تفسیر این آیه شریفه، از سه بُعد بحث و اختلافنظر میان مفسران و ...
-
حکم فقهی مجروحان و کشتهشدگان ناشی از هائشات در حکومت اسلامی از دیدگاه مذاهب فقهی
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2024-02-20)هائشات دارای دو معنای مقتول در فتنه و ترسى است که در شب و روز به دلیل فتنه پدید مىآید و منجر به قتل یا جراحت میشود. این پژوهش درصدد است با روش توصیفی و تحلیلی به این سؤال اساسی پاسخ دهد که حکم فقهی آثار و پیامد کشتهشدگان ...
-
حلیت و حرمت آبزیان از دیدگاه مذاهب فقهی با رویکردی بهتحلیل فقهی آیه 96 سوره مائده
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2024-02-20)فقه مذاهب در حلیت آبزیان، دیدگاههای گوناگونی دارد؛ از انحصار حلیت آبزیان در ماهی فلسداری که زنده صید شود تا حلالدانستن همۀ گونههای آبزیان به هر شکل و کیفیتی که یافت شوند. برخی از مذاهب فقهی، در حکم به حلیت گونههای ...
-
اعتبار مرزهای جغرافیایی و مسئولیت عام و خاص در مرزداری از نظر فقیهان مذاهب
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2024-02-20)این نوشتار با برگزیدن روش تحلیلی - توصیفی، دیدگاه فقیهان مذاهب اسلامی را در باب مرزهای جغرافیایی و مسئولیت عموم مردم و مرزداران حرفهای در امر مرزداری با دقت بیشتری بررسی و نقد میکند. اشغالگری استعمارگران و جنگ به منظور ...
-
تبیین ماهیتشناختی نهاد قوامیت مبتنی بر خوانش مقاصدی از فقه نظام خانواده
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2024-02-20)تبیین «قوامیت» در جایگاه مفهومی که در ائتلاف زوجیت تعریف میشود، به دلیل نقش راهبردی آن در دوگانۀ حق - تکلیف و اثربخشی آن بر کیفیت روابط زوجین، مسئلهای دارای اهمیت است. شواهد نشان میدهد با وجود اهتمام علمی بر تبیین ...
-
بررسی و تحلیل ابعاد مختلف امنیت فردی و تعارضات احتمالی آن با تأکید بر فقه مذاهب اسلامی
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2024-02-20)اهمیت و جایگاه امنیت در زندگی انسان از یک طرف و ارتباط احکام فقهی با تأمین امنیت از طرف دیگر، بررسی این موضوع را ضرورتی دوچندان میبخشد؛ ولی باید توجه داشت امنیت در ابعاد مختلف فردی، خانوادگی و اجتماعی قابل بررسی است. از ...
-
دلایل فقهی - عقلی وجوب دعوت به تشیع و ارتباط آن با تقریب مذاهب
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2024-02-20)این مقاله با هدف بررسی ارتباط بین دعوت به تشیع و تقریب مذاهب اسلامی نوشته شده است. دعوت غیرشیعیان به مذهب تشیع در جایگاه یکی از وظایفی که در ذهن عموم شیعیان مرتکز است، حکمی از احکام شرعی تکلیفی را داراست. روایات واردشده ...
-
مقارنۀ اندیشۀ مفسران امامیه و اهل سنت در آیات و روایات محرمات نکاح
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2023-08-23)اشتراکها و اختلافهای تفسیری بسیاری در مسائل فقهی بین شیعه و اهل سنت وجود دارد؛ این نوشتار پاسخ به پرسش دربارۀ اشتراکها و افتراقهای محرمات نکاح است و هدف آن نگاهی تطبیقی به دیدگاههای اندیشمندان دو گروه است. نگارنده با ...
-
مطالعه تطبیقی گستره زمانی خیار شرط در پرتو اصل حاکمیت اراده در مذاهب فقهی و حقوق ایران
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2023-08-23)برخی از دیدگاهها در فقه و حقوق، تعیین مدت خیار شرط را محدود به زمان خاص میدانند و همیشگیبودن مدت را ممنوع اعلام کرداند. نوشتار حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی به این پرسش پاسخ میدهد که گستره زمانی خیار شرط با توجه به اصل ...
-
تحلیل ماهیت اجل در معاملات مؤجل از منظر فقهای امامیه و حنفیه
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2023-08-23)معاملات از حیث زمان بر دو قسم است: نخست: معاملاتی که اقتضای تسلیم عوضین در آنها حال است؛ دوم معاملاتی که تسلیم احدی از عوضین یا به اقتضای عقد یا به اراده متعاقدین مؤجل است. متعاقدین در معاملات مؤجل با وجود رعایت قواعد ...
-
بررسی دیدگاه برخی از علمای اهل سنت دربارۀ رخصت روزه در سفر و نقد آن
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2023-08-23)روزه یکی از واجباتی است که اسلام برای مسلمانان در ماه مبارک رمضان تشریع کرده است، مگر افرادی که مریض یا مسافر باشند. پژوهش پیشرو به موضوع حکم روزه در سفر از دیدگاه قرآن کریم با توجه به آیه 183 سوره بقره پرداخته است که ...
-
تحلیل فقهی غصب و تأثیر آن بر ضمان غاصب در فقه امامیه و حنفیه
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2023-08-23)غصب در فقه امامیه اثبات ید عدوانی غاصب بر مال یا حق دیگری است؛ اما در فقه حنفیه به ازالۀ ید مالک از مال قیمتدارش همراه با زور و غلبه تعریف میشود. مفهومشناسی تطبیقی میتواند شباهت و تمایز این دو دیدگاه و تأثیر آنها بر ...
-
حقوق متقابل مردم و حاکم دینی در اندیشه مذهب حنفی
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2023-08-23)در تعالیم وحیانی اسلام برای زمامدار دینی حقوقی گزارش شده است که صیانت از این حقوق موجب گسترش شعایر الهی و دستیافتن به ایجاد حیات طیبه و شکوفایی معیارهای ارزشی در جامعۀ هدف است. توجه به این حقوق در پیشرفت اهداف اجتماعی و ...
-
ابتدای به جهاد و اصناف آن؛ تطبیقی تحلیلی بر فقه امامیه و اهل سنت
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2023-08-23)جهاد فیزیکی از جمله اولین مسائل مبتلابه صدر اسلام، گاهی در مقام دفاع و گاهی ابتدایی است؛ از اینرو امامیه و اهل سنت مسئلۀ حکم جهاد ابتدایی در قبال کفار و مشرکین و حاکمیت کفر و شرک را با توصیفات فقهی و آیات قرآن کریم با ...
-
بررسی اعتبار هتک حرز در سرقت مستوجب از دیدگاه امامیه و اهل سنت
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2023-08-23)یکی از شرایط مهم و اساسی در سرقت مستوجب حد، شکستن حرز توسط سارق است که بحثهای فراوانی را در کتابهای فقهی به خود اختصاص داده است. در این مسئله از منظر فقه امامیه و اهل سنت بهگونۀ تطبیقی پژوهش مستقل و جامعی صورت نگرفته ...
-
نگاه کردن زن به مرد نامحرم از دیدگاه مذاهب فقهی
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2023-02-20)یکی از مسائل فقهی نگاه کردن بدون شهوت زن به مرد نامحرم است که دیدگاههای گوناگونی درباره آن وجود دارد. باید دید کدام دیدگاه موجه و قابل دفاع است. هدف این است که پرسش فوق به صورت تاریخی، تحلیلی و انتقادی با پیروی از ادله ...
-
مقایسهای دیدگاه موسوی خمینی و ابوالحسن ماوردی
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2022-08-23)قوام نظام حکومت اسلامی، به فلسفه سیاسی و فقه حکومتی آن وابسته است. فلسفه سیاسی توجیهکننده حقانیت نظام سیاسی آن است. از اینرو هر کدام از نظامهای حکومتی، چه فقه خلافت از دیدگاه اهل سنت و چه فقه امامت از نگاه شیعه، میکوشد ...
-
بررسی حکم مهر توافقی و علنی در فقه مذاهب خمسه
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2022-08-23)یکی از آثار مالی مترتب بر نکاح، تعلق مهر با شروط خاص به زوجه است. هرچند فقها به وجوب مهر قائلاند ولی جمهور مذاهب ذکر و تعیین آن در عقد را شرط صحت عقد نمیدانند، بلکه در صورت تعییننشدن آن، پرداخت مهرالمِثل را بر زوج واجب ...