مقایسه روش های مختلف تهیه بستر بذر تحت شرایط خشک بر عملکرد ذرت دانه‌ای بعد از گندم

Abstract

دقیق‌ترین راه برای ارزیابی کارایی ماشین­های کشاورزی، آزمایش آنها در شرایط خاص منطقه‌ای و اقلیمی است. به همین جهت در یک آزمون، تأثیر پنج روش مختلف تهیة بستر با گاوآهن برگردان‌دار و بشقابی به همراه ادوات مختلف خاک‌ورزی ثانویه بر تغییر شرایط فیزیکی خاک و عملکرد ذرت دانه‌ای در ایستگاه تحقیقات کشاورزی داراب، با متوسط بارندگی سالیانه 220 میلی‌متر، به مدت 2 سال مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. در این آزمایش، از طرح بلوک­های کامل تصادفی با 5 تیمار و 4 تکرار استفاده شد. تیمارها عبارت بودند از: الف) گاوآهن برگردان­دار+ دو مرتبه دیسک (شاهد)؛ ب) گاوآهن بشقابی+ یکمرتبه دیسک؛ ج) گاوآهن بشقابی+ دو مرتبه دیسک؛ د) گاوآهن بشقابی+ خاک­ورز دوار و ه) گاوآهن برگردان‌دار+ خاک­ورز دوار. در هر یک از تیمارها متوسط قطر وزنی کلوخه‌ها، ظرفیت مزرعه‌ای مؤثر ادوات خاک‌ورزی اولیه و ثانویه، تعداد بوته در واحد سطح، عملکرد و اجزای عملکرد (تعداد دانه در بلال، وزن هزاردانه) اندازه‌گیری شد. نتایج نشان می­دهد که متوسط قطر وزنی کلوخه‌های حاصل از شخم در اثر کاربرد گاوآهن برگردان‌دار و بشقابی اختلاف معنی‌داری با یکدیگر دارند. بررسی‌ها همچنین نشان می­دهد که بین متوسط قطر وزنی کلوخه­های حاصل از عملیات خاک‌ورزی ثانویه با دستگاه خاک­ورز دوار در کرت­های شخم خورده با گاوآهن برگردان‌دار و بشقابی اختلاف معنی­داری وجود دارد. همچنین کاربرد دستگاه خاک­ورز دوار یک­مرتبه در عملیات خاک‌ورزی ثانویه موجب تولید حداقل مقدار متوسط قطر وزنی کلوخه‌ نسبت به شرایطی می­شود که عملیات دیسک­زنی دو مرتبه و با دیسک متقارن انجام شود. میزان عملکرد دانه ذرت در شرایطی که زمین با استفاده از گاوآهن بشقابی و دو مرتبه دیسک‌زنی تهیه شود نسبت به سایر تیمارها بیشتر است. در این آزمایش مشخص شد که با افزایش تعداد بوته در واحد سطح، تعداد دانه در بلال و وزن هزار دانه کاهش می­یابد.