تأثیر زهکشی سطحی و سطوح مختلف کود نیتروژنه بردرصد روغن، پروتئین و عملکرد کلزا

Abstract

در شالیزارهای شمال کشور به منظور بررسی تأثیرات زهکشی و کود نیتروژنه بر عملکرد و روغن کلزا پژوهشی در مزرعة آزمایشی مؤسسة تحقیقات برنج کشور (رشت) به صورت اسپیلیت پلات بر مبنای طرح بلوک‌های کامل تصادفی با کشت رقم Hyola 308 در سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل زهکشی و کود نیتروژنه بود: زهکشی در سه سطح (1- بدون زهکش، <br /> 2- زهکش سطحی با فاصلة 2 متر و عمق متوسط 15 سانتی‌متر، 3- زهکش سطحی با فاصلة 4 متر و عمق متوسط 15 سانتی‌متر با جویچه‌های عرضی به فاصلة 1 متربا عمق متوسط 7 سانتی‌متر) و کود نیتروژنه در چهار سطح (0، 150، 200 و 250 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار که به صورت ₃/¹، ₃/¹، ₃/¹ تقسیط شد). نتایج نشان داد که، زهکشی باعث افزایش عملکرد دانه، درصد روغن، برداشت نیتروژن، کارایی بازیافت نیتروژن، و کارایی زراعی به ترتیب و به میزان 33/94 تا 82/97 درصد، 47/2 تا 88/3 درصد، 55/96 تا 50/103 درصد، 01/88 تا 30/125 درصد، و 69/104 تا 18/167 درصد می­شود اما درصد پروتئین دانه به میزان 21/4 تا 76/9 درصد کاهش می­یابد. کود نیتروژنه نیز باعث افزایش عملکرد اقتصادی، درصد پروتئین، و برداشت نیتروژن به ترتیب به میزان 08/199 تا 60/239 درصد، 31/5 تا 60/7، و 26/233 تا 44/292 درصد <br /> می­شود. اما با افزایش کود نیتروژنه درصد روغن، کارایی بازیافت نیتروژن، و کارایی زراعی به ترتیب و به میزان 74/0 تا 35/3 درصد، 24/10 تا 77/24 درصد، و 39/11 تا 84/21 درصد کاهش می­یابد. به طور کلی در خاک‌های سنگین شالیزاری، مناطق با بارندگی بالا با در نظر گرفتن کلیة جوانب (مسایل زیست محیطی، شرایط خاک، سهولت اجرا، هزینه، و ...) می­توان زهکش 4 متری را با حداقل 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار پیشنهاد کرد.