جابه جایی قائم املاح در خاک غیراشباع بر اثر فرایند الکتروشیمی- اسمز

Abstract

در تحقیق حاضر تأثیر جریان الکتریکی مستقیم بر جابه­جایی املاح، تغییرات هدایت الکتریکی، و اسیدیته خاک در مسیر قائم بررسی شده است. برای این منظور، استوانه‌ای از جنس پلگسی گلاس به ارتفاع 1 متر و شعاع 14/0 متر ساخته شد و تا عمق 9/0 متر نسبت به کف با نمونة خاک دارای رطوبت یکنواخت پر شد و 10/0 متر از قسمت پایین خاک در طول آزمایش در حالت اشباع نگه داشته ‌شد. الکترود مثبت به­شکل میله در قسمت اشباع و الکترود منفی به­شکل شبکة توری در عمق 10/0 متری از سطح خاک قرار گرفت. بین قسمت اشباع و بخش فوقانی خاک میدان الکتریکی جریان مستقیم با ولتاژ 80 ولت و کشش جریان 3/0 آمپر به مدت یک هفته برقرار شد. بعد از اتمام آزمایش مشاهده شد که غلظت یون سدیم از آند به کاتد، همانند شاهد روند صعودی و غلظت یون­های کلسیم و منیزیم بر عکس غلظت یون سدیم، از آند به کاتد روند نزولی دارد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که در اثر اعمال جریان الکتریکی مستقیم بر توده­ای از خاک، یون سدیم از آند به سمت کاتد و یون­های کلسیم و منیزیم از سمت کاتد به سمت آند حرکت می‌کنند و این جابه­جایی یون­ها می‌تواند در اصلاح قلیائیت خاک با اهمیت باشد که در این آزمایش مقدار متوسط آن از 9/0 به 49/0 کاهش یافته است. همچنین هدایت الکتریکی ستون خاک مورد آزمایش از بالا به پایین و در مورد شاهد از پایین به بالا افزایش داشته است به طوری که مقدار متوسط آن در ستون خاک مذکور در نمونة شاهد 1/4 و در نمونة مورد آزمایش 1/1 دسی‌زیمنس بر متر دیده شد و تغییر اسیدیته با توجه به میزان جریان الکتریکی، نسبت به شاهد قابل توجه نبود.