نشانه شناختی جایگزینی واج و تأثیر آن در ایفای معنا در متون تفسیری (مطالعه موردی تفسیر التبیان)

Abstract

شیخ طوسی در تفسیر <em>التبیان</em>، صاحب نظرات و آراء ویژه تفسیری و قرآنی است. این پژوهش بر آن است، تلاشها و اجتهادهای ایشان را در دریافت معناشناسی واج و نشانه‌‌شناختی تغییر صامت و مصوّت در ایفای معنا، به تصویر بکشد. برای این منظور، موارد قابل توجهی از استنباطها و فهم ظریف ایشان در این خصوص شناسایی، بررسی و تبیین، و یافته‌‌ها به روش توصیفی ـ تحلیلی ارائه شده است. در این بررسی، مشخص گردید اندیشمندان و علمای اسلامی، نبوغ و ذکاوت فراوانی در این خصوص داشته‌‌اند و با وجود نوپیدا بودن علم «واج شناسی»، اما نشانه‌شناختیهای قابل توجهی در تفاسیر <em>قرآن</em> کریم در سده‌‌های اولیه اسلامی می‌‌توان یافت که تفسیر <em>التبیان</em> شیخ طوسی، مصداقی بارز و شاهدی محکم بر این مدعا است.