بازخوانی سیره فرهنگی امام حسن مجتبی(ع) در کتب اربعه شیعه

Abstract

<span style="font-size: medium;">در کتب اربعه شیعه، ابعاد مختلفی از سیره امام مجتبی</span>7<span style="font-size: medium;"> وبه ویژه بُعد فرهنگی انعکاس یافته است. برای بررسی این مطلب ابتدا به توضیح مفاهیمی از قبیل سیره، امام، کتب اربعه و شیعه پرداخته شده است، سپس کتب اربعه، مؤلفین آن‌ها و میزان پردازش به سیره فرهنگی امام بررسی شده است و در ادامه سیره فرهنگی امام مجتبی7آمده است. این مقاله با بازخوانی روایات کتب اربعه به دنبال برداشتی صحیح و منطقی از سیره فرهنگی امام حسن7هست. نتایجی که به دست آمده نشان می‌دهد که هرچند محتوای کتب مذکور فقهی بوده و بیانگر احکام هستند، اما روایاتی در باب سیره فرهنگی امام مجتبی7وارد شده که به خوبی منش حضرت را نشان می‌دهد و یک الگوی زیبا از رفتار دینی، به نمایش می‌گذارد. نوع روش این پژوهش؛ توصیفی ـ تحلیلی است که ابتدا با استفاده از روش گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه‌ای از فیش‌های تحقیقاتی مناسب استفاده شده و در نهایت سعی شد پژوهش مناسبی شکل گیرد.</span> <span style="font-size: medium;">مهم‌ترین نتایج به‌دست‌آمده عبارت‌اند از:</span> <span style="font-size: medium;">1. تصویرِ ارائه‌شده در کتب مذکور با تصویری که در کتب تاریخی و منابع اهل سنت مطرح‌شده بسیار متفاوت هستند. در منابع آنان به سراغ مباحث سیاسی و صلح با معاویه رفته‌اند اما در کتب اربعه به سیره امام7 پرداخته و بُعد اخلاقی و فرهنگی را منعکس کرده‌اند.</span> <span style="font-size: medium;">2. نکته مهم این است که محتوای کتب اربعه حاصل تهذیب و جمع‌بندی اصول شانزده‌گانه و اصول اربعمائه معروف است که عمده مطالب آن‌ها در باب احکام فقهی و موعظه هست و لذا در مورد سیره اهل‌بیت: روایات کمتری دارا هستند.</span> <span style="font-size: medium;">3. با بررسی‌هایی که در کتب اربعه صورت گرفت مشخص شد که این کتب به سیره امام حسن7</span><span style="font-size: medium;"> </span><span style="font-size: medium;">پرداخته‌اند.</span> 4. کتب اربعه بیشتر سیره فرهنگی امام مجتبی7 را منعکس کرده‌اند.