مطالعات مکان‌‌یابی اکوکمپ‌‌ها با استفاده از روش ارزیابی TOPSIS (مورد شناسی: مناطق گردشگری استان لرستان)

Abstract

امروزه رشد و توسعة صنعت گردشگری به‌منظور کسب درآمد و پیشرفت اقتصاد کشور امری ضروری است و به‌دنبال آن آسیب‌‌های زیست‌محیطی در این بخش سبب افزایش نگرانی‌‌ها نسبت‌به مقاصد گردشگری در سطح بین‌‌المللی برای ارائۀ محصولی با استانداردهای زیست‌‌محیطی شده‌است. بدین‌منظور ایدۀ طراحی اکوکمپ‌‌ها که برمبنای اصول پایداری و اکوتوریسم هستند و در زمرۀ اقامتگاه‌‌های سبز به‌شمار می‌‌آیند، مورد توجه قرار گرفته است. مکان‌‌یابی صحیح اکوکمپ یکی از مهم‌‌ترین بخش‌‌های برنامه‌‌ریزی گردشگری پایدار است که موجب موفقیت اکوکمپ‌‌ها و بازگشت سرمایه می‌‌شود. بدین‌منظور شناسایی مناطقی که ازنظر گردشگری و ارزش‌‌های اکوتوریستی، توانایی و استعداد احداث اکوکمپ را داشته‌باشند، ضروری است. هدف از این مطالعه، تعیین مکان مناسب برای احداث اکوکمپ در استان لرستان، با درنظرگرفتن معیارها و عوامل تأثیرگذار بر ارتقای کیفی اکوکمپ‌‌ها است. دراین‌راستا از روش ارزیابی چندمعیارۀ TOPSIS استفاده شده‌است. پژوهش حاضر براساس هدف تحقیق، ماهیتی کاربردی دارد و همچنین براساس روش، توصیفی-تحلیلی است. در این روش برای امتیازدهی به معیارها و زیرمعیارهای لازم برای مکان‌‌یابی اکوکمپ در استان لرستان، با استفاده از نظر کارشناسان گردشگری این استان، پنج نقطۀ گردشگری شاخص این استان: آبشار بیشه، دریاچۀ گهر، تالاب‌‌های ولی‌عصر، تنگة شیرز و آبشار چکان انتخاب شد. با استفاده از ابزار پرسش‌نامه از 25 کارشناس متخصص و خبره در کمیتۀ طبیعت‌‌‌‌گردی استان لرستان نظرسنجی به‌عمل آمد. نتایج پژوهش نشان داد که منطقۀ گردشگری دریاچۀ گهر به‌منظور احداث اکوکمپ با امتیاز نهایی 711/0 دارای بیشترین امتیاز و تالاب‌‌های ولی‌عصر با ارزش 394/0 حائز پایین‌‌ترین امتیاز شد.