ارزیابی مدل مفهومی ابر در برآورد بارندگی شش ساعته حوضۀ آبریز دریاچۀ ارومیه

Abstract

<strong>بارندگی یکی از مهمترین داده‌های ورودی سیستم‌های هیدرولوژیکی شمرده می‌شود و مطالعه و اندازه‌گیری آن در زمینه‌های مختلف </strong><strong>مانند: پیش‌بینی شرایط جوی، طراحی سازه‌های هیدرولیکی، برآورد و مدل‌سازی سیلاب ضروری است. هدف این تحقیق، برآورد مقدار بارندگی شش ساعته در حوضۀ آبریز دریاچۀ ارومیه با استفاده از یک مدل مفهومی ابر است. ورودی‌های این مدل شامل دمای بالای ابر که از باند مادون قرمز ماهوارۀ متئوست تخمین زده می‌شود؛ فشار، دما و دمای نقطۀ شبنم ایستگاه‌های هواشناسی در مقیاس زمانی شش ساعت است. کالیبراسیون (واسنجی) مدل با استفاده از داده‌های مشاهده‌ای 16 ایستگاه همدیدی واقع در حوضۀ آبریز دریاچۀ ارومیه در دورۀ آماری 2005 تا 2011 برای 6 واقعۀ بارشی فراگیر انجام شد. برای مقایسۀ مقادیر بارندگی برآورد شده به‌وسیلۀ مدل و مقادیر ثبت شده در ایستگاه‌های زمینی، از معیارهای آماری میانگین خطا (</strong><strong>ME</strong><strong>)، میانگین خطای مطلق (</strong><strong>MAE</strong><strong>)، جذر میانگین توان دوم خطا (</strong><strong>RMSE</strong><strong>) و قدر مطلق خطا (</strong><strong>abias</strong><strong>) استفاده شد. میانگین هر کدام از معیارهای خطا به ترتیب برابر 86/0 ، 61/1 ، 39/2 و 67/0 میلی‌متر به‌دست آمد. مقدار کم معیارهای خطا، بیانگر کارایی قابل قبول مدل مفهومی ابر در برآورد بارندگی شش ساعتۀ حوضۀ آبریز دریاچۀ ارومیه است.</strong>