تأثیر محدودۀ آسایش حرارتی بر طراحی معماری منطقۀ سیستان

Abstract

آسایش حرارتی در عین وابستگی به ویژگی‌های فیزیولوژیک انسان، متأثر از مجموع عوامل اقلیمی همچون درجه حرارت، رطوبت نسبی، جریان هوا و ... است. از این‌رو، در مباحث مربوط به تعیین محدودۀ آسایش حرارتی انسان، تأثیر ترکیب عوامل اقلیمی بر آسایش فیزیکی او مورد بررسی قرار می‌گیرند. از دیگر سو، مصرف انرژی در ساختمان‌ها با دماهای تعریف شده به‌عنوان حد پایین و بالای آسایش ارتباط مستقیم داشته و بر این اساس، در فرایند توسعۀ همگام با محیط زیست، به منظور کاهش مصرف انرژی در تأمین گرمایش و سرمایش بناها، ارزیابی آسایش حرارتی به صورتی بومی ضروری است. بررسی‌ها نشان می‌دهد آزمایش‌ها و مطالعات اندکی وجود دارد که مشخص کنندۀ شرایط مطلوب آسایش از نظر دما و رطوبت باشند. این موضوع در خرد اقلیم‌هایی همچون منطقۀ سیستان به دلیل دوری از مرکز و نبود امکانات کافی، شدت بیشتری پیدا می‌کند. بدین منظور، این مقاله در صدد است تا به کمک تحلیل‌ها و داده‌های موجود، شرایط مطلوب هوای داخل ساختمان را برای اقلیم گرم و خشک این منطقه به دست آورد. بر اساس نتایج این تحقیق ضمن محاسبۀ حد پایین و بالای محدودۀ آسایش در منطقۀ سیستان معلوم می‌شود، در چه زمانی از سال مشکلات حرارتی (عدم آسایش) وجود داشته و راهکارهای طراحی باید چگونه باشند. روش پژوهش بر اساس ثبت اطلاعات اقلیمی کلی و خاص منطقه در نرم افزار، اصلاح اطلاعات و تحلیل آنهاست. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، در منطقۀ سیستان ماههای معتدل (قرار گرفتن دمای محیط در محدودۀ آسایش) حداقل بوده و در نه ماه سال نیاز به گرمایش و سرمایش وجود دارد. در این شرایط معمار باید تلاش کند با بهره‌گیری از راهکارها و تمهیدات معمارانه، مصرف انرژی در ساختمان را به منظور تأمین گرما و سرما به حداقل برساند.