ارزیابی نقش دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه روستایی مورد شناسی: بخش قره پشتلوی شهرستان زنجان

Abstract

یکی از اولویت‌های اساسی در توسعه روستایی، کاهش نابرابری بین شهر و روستا است و روستاییان به‌واسطۀ کمبود خدمات و امکانات ناچارند از طریق مراجعه مکرر به مراکز شهری، نیازهای خود را برطرف کنند. یکی از راه‌حل‌های برنامه‌ریزان روستایی، توسعه خدمات و برخی کارکردهای شهری در مراکز روستایی است؛ از جمله این خدمات، توسعۀ دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در مراکز روستایی است. به‌طوری که امروزه، 9721 دفتر ICT در روستاهای کشور فعالیت می‌کنند. بدین ترتیب، هدف این تحقیق ارزیابی نقش دفاتر ICT روستایی در توسعۀ روستایی بخش قره پشتلوی شهرستان زنجان است. روش تحقیق مقاله، توصیفی-تحلیلی است و برای گرد آوری داده‌ها از مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای بهره گرفته شده است. جامعه آماری شامل 9 نقطه روستایی با 6417 نفر جمعیت در بخش قره پشتلو می‌باشد که دفاتر ICT روستایی در آنها مستقر است. حجم نمونه نیز با روش نمونه‌گیری کوکران، 95 نفر برآورد شد. برای تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیات پژوهش، از تکنیک آزمون تک نمونه ای t و مدل تحلیل مسیر و با کمک نرم افزارهای SPSS، excel و ARC GISاستفاده شده است. در این تحقیق، شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی، اطلاعاتی و خدماتی به‌عنوان متغیرهای مستقل و شاخص توسعۀ روستایی به‌عنوان متغیر وابسته درنظر گرفته شد و در سه بخش به بررسی نقش دفاتر ICT در توسعه روستایی پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که ضریب تأثیر دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی بر شاخص خدماتی 17.617، شاخص اطلاعاتی 9.898 ، و شاخص اقتصادی 8.810 بوده است. و این دفاتر با ارتقاء شاخصهای فوق، در روند توسعه روستا تأثیر گذاشته است. برای گسترش عملکرد این دفاتر در منطقه، توسعه زیرساخت‌های علمی، ارتباطی و فرهنگی و ارتباط بین نهادهای محلی با دفاتر ICT ضروری است.