مقایسه‎ای بین روش‎های نمونه برداری فعال و غیر فعال در مخازن نگهداری از منابع آرشیوی

Abstract

<strong>هدف: </strong>هوا به عنوان منبعی از ریزاندامگان ( میکروارگانیسم‎ها ) دارای نقش مهمی در ایجاد آلودگی‎های بیولوژیک و آسیب‎های جدی در منابع آرشیوی می‎باشد؛ از این‎رو پایش میکروبی منظم هوای مخازن (در راستای سیاست‎های حفاظت پیشگیرانه) برای شناسایی و اصلاح شرایط بحرانی، اجتناب ناپذیر است. هدف از این مطالعه ارزیابی سطوح آلودگی بیولوژیک هوا در مخازن نگهداری از منابع آرشیوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ج.ا.ا، با روش‎های نمونه‎برداری فعال و غیر فعال، و بررسی وجود ارتباط بین نتایج حاصل از این دو روش می‎باشد. <br /><strong>روش</strong><strong>‎</strong><strong>ها:</strong>در این مطالعه نمونه‎برداری از هوای مخازن به دو روش: فعال (استفاده از دستگاه ایرسمپلر)، و غیر فعال (روش پلیت‎گذاری) بر اساس استاندارد ISO 14698-1:2003، انجام شد. پس ازتعیین تعداد کلی ریزاندامگان زنده و قابل کشت (TVC)، و شناسایی آنها با روش‎های میکروبیولوژی، همبستگی میان نتایج حاصل از دو روش و توزیع فراوانی گروههای مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. <br /><strong>یافته</strong><strong>‎</strong><strong>ها: </strong>در میان قارچ‎های جدا شده جنس‎های <em>Penicillium</em>، <em>Cladosporium</em> و <em>Aspergillus</em> دارای بالاترین فراوانی در هردو روش نمونه‎گیری فعال و غیر فعال بودند. بررسی درصد فراوانی باکتری‎های آلاینده هوای مخازن، در هر دو روش نمونه‎برداری، نشاندهنده غالبیت باکتری‎های گرم مثبت میله‎ای ( و رشته‎ای) اسپور‎دار، از قبیل گونه‎های جنس<em>Bacillus</em>و <em>Streptomyces</em><em>، </em>می‎باشد. تحلیل آماری با نرم افزار SPSS ، همبستگی دو روش ارزیابی کننده کیفیت هوا را تائید نمود. مقایسه توزیع فراوانی گروههای مختلف نشانگر عملکرد بهتر روش فعال برای جداسازی جنس‎های قارچی می‎باشد. <br /><strong>نتیجه</strong><strong>‎</strong><strong>گیری: </strong>نتایج حاصل از هر دو روش به منظور ارزیابی کلی آلودگی هوا، درپایش های ادواری مخازن، قابل استناد می‎باشد.