بررسی رفتارهای اطلاع‌یابی محققان مراجعه‌کننده به آرشیو ملی ایران

Abstract

<strong>هدف:</strong> این پژوهش با هدف بررسی رفتار اطلاع‌ یابی محققان مراجعه‌کننده به آرشیو ملی ایران، شناسایی اهداف و انگیزه‌ها و رابطه آن با رشته تحصیلی محققان(با فرض اینکه بین رفتارهای اطلاع‌یابی مراجعه‌کنندگان به آرشیو ملی برای مطالعه اسناد با رشتة تحصیلیِ تاریخ و مدرک تحصیلیِ دکتری رابطه معنا‌دار وجود دارد) انجام شده است. بنابراین، بررسی و مقایسه رفتار اطلاع‌یابی مراجعانی که در سال 1392 برای نخستین بار به معاونت اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مراجعه کرده‌اند، هدف اصلی این پژوهش است. علاوه بر آن، در این پژوهش اهداف جزئی دیگری پیگیری می‌شوند که عبارت­اند از: شناسایی موضوعات مورد درخواست مراجعان، رابطه رشته و مدرک تحصیلی مراجعه­ کنندگان، و رابطه جنسیت و استفاده از اسناد. <br /><strong>روش/ رویکرد پژوهش: </strong>این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است. اطلاعات مورد نیاز از بین 419 کاربرگه مربوط به جامعه هدف استخراج شده که از آن میان پاسخ 29 نفر کامل نبود. <br /><strong>یافته‌های پژوهش: </strong>پس از گردآوری داده‌ها و تلخیص و تنظیم آنها مشاهده شد که بیشترین فراوانی محققان( 42/59 درصد) دانشجویان مقطع کارشناسی­ارشد یا دارندگان مدرک کارشناسی ارشد هستند. بیشترین فراوانی(11/29 درصد) از بین جامعة هدف با مدرک کارشناسی­ارشد، دانش‌آموختة رشتة تاریخ هستند و 23/37 درصد از کل محققان، برای انجام پروژه‌های پایان‌نامه به تحقیق در اسناد پرداخته‌اند. <br /><strong>نتیجه­گیری: </strong>فرضیه پژوهش فقط در مورد رابطه بین رشته تحصیلی و استفاده از اسناد تأیید شد. نتایج نشان می‌دهد در زمینه تولید اطلاعات علمی(23/37 درصد) محققان اسناد را به­منظور استفاده در پایان‌ نامه مورد بررسی قرار داده‌اند. در ردیف دوم( 56/35 درصد) اسناد به ­منظور تولید مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی رشته تحصیلی این افراد(بدون در نظر گرفتن مقاطع تحصیلی) نشان­ دهنده آن است که دانشجویان و دانش‌آموختگان رشته تاریخ، سهم بسیار قابل توجه و معنا‌داری در استفاده از اسناد را به خود اختصاص داده‌اند: 33/40 درصد از کل جامعه آماری، دانش‌آموخته رشته تاریخ هستند.