مدل‌سازی رشد شهری با استفاده از روش رگرسیون لجستیک مبتنی‌بر مدل Geomod مطالعۀ موردی: شهر کردکوی

Abstract

مدل‌سازی الگوی رشد شهری فنی مهم برای درک فرآیندهای پیچیدة رشد شهری است. تحقیق حاضر نیز در نظر دارد رشد شهری را برای شهر کردکوی از بعد زمانی و توزیع مکانی، مدل‌سازی نماید. بدین منظور ابتدا با استفاده از تصاویر سری زمانی ماهواره لندست، نقشه‌های کاربری اراضی برای سال‌های 1366، 1379 و 1394 طبقه‌بندی و سپس با بهره‌گیری از مدل رگرسیون لجستیک میزان تأثیر متغیرهای مستقل در رابطه با گسترش شهری به صورت ضریب در معادله رگرسیون محاسبه شده و نقشه پتانسیل گسترش شهری تولید گردید. ارزیابی عملکرد رگرسیون لجستیک با استفاده از دو شاخص Pseudo R2 و ROC با مقادیر به ترتیب 37/0 و 93/0 برای دوره اول 31/0، 92/0 برای دوره دوم و 39/0 و 93/0 برای کل دوره مطالعاتی، نشانگر برازش خوب رگرسیون بوده است. در نهایت با استفاده از مدل ژئومد و با بهره‌گیری از نقشه احتمال توسعه شهری به وجود آمده رشد شهری برای سال 1420 پیش‌بینی گردید. نتایج حاصل نشان داد که در کل دورة مورد بررسی حدود 333 هکتار به وسعت مناطق شهری و مسکونی افزوده شده است که اراضی کشاورزی و مناطق جنگلی به ترتیب با 306 و 27 هکتار تبدیل اراضی، بیشترین سهم را در افزایش وسعت اراضی شهری داشته‌اند. همچنین نتایج طبقه‌بندی تصاویر ماهواره‌ای و پیش‌بینی پوشش اراضی نیز نشان داد که شهر کردکوی در سال 1394 مساحتی برابر با 517 هکتار دارد که تا سال 1420 به حدود 861 هکتار خواهد رسید. مطابق با نتایج، اقدامات مناسب برای کنترل تغییرات کاربری زمین به ویژه رشد شهر به منظور حفظ محیط‌زیست و تعادل اکولوژیکی منطقه نیاز است.