شناسایی فصلی و ماهانۀ ابرناکی در ایران با بهره‌‌گیری از داده‌‌های فرآوردۀ ابر سنجندۀ مودیس ماهوارۀ تررا

Abstract

هدف از این پژوهش، شناسایی توزیع مکانی و برآورد میانگین بلندمدت ابرناکی(روزهای ابری، نیمه ابری و صاف) در مقیاس زمانی فصلی و ماهانه‌ در ایران است. بنابراین، از داده‌های فراسنج درصدِابرپوش در فرآورده ابر سنجنده مودیس تررا (MOD06) استفاده شده است.<br />در این پژوهش، با توجه به نامنظم بودن شبکه‌ی مختصات جغرافیایی تصاویر روزانه‌ی مودیس بر فراز کشور، ابتدا داده‌های درصدِابرپوش به شبکه‌ی منظم 5×5 کیلومتری که بر اساس چارچوب مختصات جغرافیایی ایران تهیه شده بود منتقل گردید تا به واکاوی بلندمدت اقلیمی پوشش ابر پرداخته شود. یافته‌های پژوهش نشان داد که بیش‌ترین فراوانی تعداد روزهای ابری در فصل زمستان با 36 روز و کم‌ترین آن در فصل تابستان با 8/7 روز رخ می‌دهد. در مقیاس ماهانه، بیش‌ترین فراوانی روزهای ابری در ماه بهمن با 8/12 روز و کم‌ترین آن در شهریور با 8/1 روز رخ می‌دهد. توزیع مکانی پوشش ابر نشان داد که گستره‌ی بیشینه‌ی فراوانی تعداد روزهای ابری در فصول بهار، تابستان و پاییز در سواحل جنوبی و غربی دریای خزر است اما در فصل زمستان بر روی ارتفاعات کوهستانی شمال کشور قرار می‌گیرد، گستره‌ی کمینه‌ی روزهای ابری در فصول بهار، پاییز و زمستان در جنوب شرق کشور است اما در فصل تابستان از جنوب و جنوب شرقی کشور جدا می‌شود و در مناطق مرکزی کشور دیده می‌شود. گستره‌ی بیشینه‌ی روزهای نیمه ابری بر روی ارتفاعات کوهستانی کشور و کمینه‌ی آن در مناطق جنوبی، مرکزی و پایکوه‌ها و جلگه‌ها است. در مجموع، فراوانی تعداد روزهای ابری (روزهای صاف) از شمال به جنوب شرقی کشور کاهش (افزایش) می‌یابد اما در فصل تابستان در جنوب شرق و شمال تنگه‌ی هرمز و در فصل زمستان بر روی ارتفاعات کوهستانی شمال کشور افزایش می‌یابد و جهت کاهشی (افزایشی) روزهای ابری(روزهای صاف) در کشور بر هم می‌خورد.