تحلیل مطلوبیت سرزمین جهت مکان¬یابی نیروگاه حرارتی با استفاده از رویکرد ارزیابی چندمعیاره¬ی محیط زیستی مطالعه نمونه: شهرستان چابهار آسیه صادقی کارشناس ارشد محیط زیست دکتر افشین دانه¬کار دانشیار محیط زیست دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران دکتر نعمت¬الله خراسانی استاد محیط زیست دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران دکتر بابک نعیمی عضو هیأت علمی محیط زیست دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات تهران

Abstract

در کشور ایران به دلیل بالا بودن میزان رشد اقتصادی و فعالیت­های توسعه­ای، تقاضای سالیانه برای انرژی­های مختلف از جمله انرژی الکتریکی افزایش یافته، در نتیجه احداث نیروگاه­های جدید به ضرورتی انکارناپذیر تبدیل شده است. هدف از این مطالعه تحلیل مطلوبیت سرزمین جهت مکان­یابی نیروگاه حرارتی براساس معیارهای محیط زیستی به کمک ارزیابی چندمعیاره است. ابتدا با بررسی منابع داخلی و تجربیات کشورهای دیگر به شناسایی معیارهای محیط زیستی مؤثر در مکان­یابی نیروگاه پرداخته شد. با توجه به ویژگی­ها و شرایط منطقه­ی مورد مطالعه و همچنین دسترسی به اطلاعات مورد نیاز 17 معیار محیط زیستی برای این منظور انتخاب گردید. علاوه بر تهیه­ی نقشه­های مربوط به هر معیار در محیط سامانه­ی اطلاعات جغرافیایی، نقشه­ی محدودیت­های محیط زیستی منطقه نیز تهیه گردید. از منطق فازی جهت استانداردسازی نقشه­های معیار استفاده شد. با توجه به این موضوع که هر کدام از معیارها نقش متفاوتی را در فرایند مکان­یابی دارند، روش مقایسه­ی زوجی فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای وزن­دهی معیارها به کار برده شد. تلفیق لایه­های اطلاعاتی به کمک مدل ترکیب خطی وزن­دار(WLC) صورت گرفت و در نهایت نقشه­ی مطلوبیت زون­های مناسب برای احداث نیروگاه به­دست آمد. یافته­های این تحقیق نشان داد با توجه به عوامل محدودکننده­ی محیط زیستی، در حدود 81 درصد از شهرستان برای احداث نیروگاه نامطلوب می­باشد و تنها حدود 7500 هکتار از منطقه­ی مورد مطالعه (0.79 درصد از شهرستان) ارزش مطلوبیت اولیه بیشتر از 150 را برای احداث نیروگاه دارند. در نتیجه 12 پهنه مناسب (با مطلوبیت میانگینی از رنج 149 تا 193) برای احداث نیروگاه در شهرستان چابهار شناسایی و رتبه­بندی گردید.