ارزیابی روش‌‌های درون‌‌یابی در پهنه‌‌بندی نیاز مکانی به توان در کشاورزی استان خوزستان

Abstract

دستیابی به توسعه در گرو شناخت جامع و آگاهی دقیق از امکانات، فرصت‌ها، توانمندی‌ها و محدودیت‌هایی است که در راه رسیدن به وضع مطلوب وجود دارد. به منظور شناسایی فرصت‌ها و کمبودها در توسعه توان کشاورزی در استان خوزستان و به منظور پهنه‌بندی میزان نیازمندی مناطق مختلف استان به ورود توان جدید از معیارهای کمبود سطح مکانیزاسیون، ضریب کهنگی عمر تراکتورها، نسبت هکتار بر تراکتور و میانگین هارمونیک عملکرد استفاده شد. برای پهنه‌بندی هر کدام از معیارهای مذکور با استفاده از نرم‌افزار GIS روش‌های مختلف درون‌یابی مورد بررسی قرار گرفت و بهترین روش درون‌یابی به کمک روش ارزیابی متقابل و مقدار RMS تعیین شد. مطابق با نتایج، وابستگی مکانی متغیرها در حد متوسط می‌باشد و تنها متغیر ضریب کهنگی عمر تراکتورها در سطح پایینی از وابستگی مکانی قرار داشت. دقت روش درون‏یابی کریجینگ و روش‌های درون‌یابی قطعی تقریباً کارایی یکسانی داشتند. مناسبت‌ترین روش درون‌یابی در پهنه‌بندی سطح مکانیزاسیون، کمبود سطح مکانیزاسیون، ضریب کهنگی، میانگین هارمونیک عملکرد و نسبت هکتار به تراکتور به ترتیب LPI، GPI و LPI، IDW، LPI و RBF تعیین شد. پهنه‏بندی میزان کمبود سطح مکانیزاسیون نشان داد که در نواحی شرقی و بخش‌هایی از غرب استان بکمبود شدید سطح مکانیزاسیون وجود دارد. ضریب کهنگی عمر تراکتورهای موجود در نواحی شمالی، شرقی و بخش‌هایی از جنوب استان از وضعیت مناسبی برخوردار نیست. بیشترین میزان نسبت هکتار به تراکتور در نواحی شمالی استان و بخش‌هایی از نواحی شرقی و غربی دیده می‌شود. نواحی شرقی استان نسبت به سایر نواحی میانگین هارمونیک عملکرد بالاتری دارند. در همپوشانی وزن‌دار نقشه‌های تولید شده با استفاده از AHP فازی، معیار نسبت هکتار به تراکتور بیشترین وزن (30/0، 41/0، 54/0) را به خود اختصاص داد. مناطق استان برای ورود توان جدید در سه سطح با نیازمندی زیاد، متوسط و کم قرار گرفتند.